ΣΚΟΥΦΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ, 25/01/1925 - 12/08/2006

...

Εισαγωγή:
Στα πλαίσια του αφιερώματος που πραγματοποιούμε για τον Δημοκρατικό Στρατό Λέσβου (ΔΣ Λέσβου), αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε μερικές από τις πτυχές της ζωής και της δράσης του Γιώργου Σκούφου.
Θέλοντας σαφώς να προϊδεάσουμε τους αναγνώστες αυτού του blog, φίλους και μη, σας αναφέρουμε ότι ο Γιώργος Σκούφος μαζί με τον Κώστα Αχλιόπιτα ήταν οι τελευταίοι αντάρτες που κατέβηκαν απ΄ το βουνό στις 9 Νοεμβρίου 1955…

Ο μόνος που δεν νικιέται, ακόμη, είναι ο χρόνος και έτσι, δυστυχώς, στις 12 Αυγούστου 2006 ο Γιώργος Σκούφος φτερούγισε μακριά μας. Άφησε όμως σε όλους εμάς παρακαταθήκη τους αγώνες του, το υπόδειγμα του ακατάβλητου μαχητή, του αμετανόητου οραματιστή της σοσιαλιστικής κοινωνίας, του ακλόνητου κομμουνιστή. Όσα και να γράψουμε όσα και αν πούμε, πάλι λίγα θα είναι…

Βοηθός μας σε αυτή τη παρουσίαση, την οποία λόγω του όγκου της θα αναρτήσουμε σε τρία μέρη, θα είναι το βιβλίο «Σελίδες του Αγώνα» - έκδοση της εφημερίδας Νέο Εμπρός, Μυτιλήνη 2007 -, το οποίο περιέχει μαρτυρίες και άρθρα του ίδιου και εκδόθηκε μετά το θάνατό του με την επιμέλεια των Βασίλη Γρ. Καλογερά και Παναγιώτη Μιχ. Κουτσκουδή.

Καλή μας ανάγνωση…

Γ. Αθ. Σκούφος - Μέρος Α΄, 25/01/1925 - Go Back (1944):

Ο Γιώργος Αθανασίου Σκούφος υπήρξε γέννημα θρέμμα της ηρωικής εποχής του. Από παιδί στην Εθνική Αντίσταση, μπροστάρης στην αντιμετώπιση του τρομοκρατικού οργίου που ξέσπασε στη Μυτιλήνη, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, αντάρτης κατά την περίοδο του εμφυλίου στη Λέσβο, γνώρισε τις ατελείωτες πορείες στα ρουμάνια και στα τσαμλίκια, αντιμετώπισε τους μεγαλύτερους εχθρούς - την πείνα, την κακοκαιρία και τις αρρώστιες -, πήρε μέρος σε μεγάλες και σε μικρές μάχες, σε μπλόκα αυτοκινητοπομπών, σε εισόδους σε χωριά, έδρασε παράνομος στη Μυτιλήνη, κοιμήθηκε σε ταβάνια μαζί με ποντίκια και σκορπιούς, για να γλιτώσει από τα μπλόκα της Ασφάλειας…
Κι ύστερα από δέκα χρόνια στο βουνό και στην παρανομία και έξι ολόκληρα χρόνια μετά την πτώση του Γράμμου και του Βίτσι και την επίσημη λήξη του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, κατέβηκε από τα φαράγγια και τα δασέλια αγέρωχος, ανίκητος, αμνηστευμένος.
Κι από τότε μέχρι τη στερνή του ανασαιμιά δεν υπέστειλε ποτέ το λάβαρο του ταξικού αγώνα, κερδίζοντας πανάξια την αναγνώριση και την καταξίωση από ομοϊδεάτες του και μη.

Γεννήθηκε στη Λαγκάδα (Ζωοδόχο Πηγή) στις 25 Ιανουαρίου 1925. Ο πατέρας του ήταν ο κατ΄ επανάληψη τιμημένος επ΄ ανδραγαθία (στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μικρασιατική Καταστροφή) έφεδρος λοχαγός πεζικού και μετέπειτα ΕΛΑΣίτης λοχαγός Θανάσης Σκούφος.
Ο Γ. Σκούφος έβγαλε τις έξι πρώτες τάξεις στο Α΄ Δημοτικό Σχολείο Μυτιλήνης, καθώς και το Γυμνάσιο που τότε ήταν το μοναδικό της πόλης. Τελείωσε το Γυμνάσιο το 1943.
Ζωηρή του ανάμνηση από την τελευταία κατοχική χρονιά ήταν η μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας και πορεία όλου σχεδόν του σχολείου του στη Νομαρχία Λέσβου, το κτίριο της οποίας ήταν τότε εκεί που είναι σήμερα ο ΟΤΕ.
Σαν επιτροπή, μαζί με άλλους 4-5 συμμαθητές του, απαίτησαν από το νομάρχη να τους χορηγήσει συσσίτιο, γιατί απ΄ τη πείνα δεν μπορούσαν να συνεχίσουν τα μαθήματα. Το αποτέλεσμα ήταν να τους συλλάβουν (ο μοίραρχος Ξανθάκης) και να τους κλείσουν στο κρατητήριο με την απειλή να τους παραδώσουν στους Γερμανούς. Τους γλίτωσε όμως ο καθηγητής τους Παναγιώτης Σαμαράς.

Την ίδια χρονιά που τελείωσε το Γυμνάσιο (1943) αποφάσισε να φύγει στη Μέση Ανατολή. Τότε αυτό θεωρούνταν παλικαριά και εθνική πράξη. Ο πατέρας του όμως, που ήταν από καιρό οργανωμένος στο ΕΑΜ, τον απέτρεψε, λέγοντάς του ότι και στο νησί υπήρχαν αντιστασιακές οργανώσεις από τις τάξεις των οποίων μπορούσε να παλέψει και να αγωνιστεί για το διώξιμο των κατακτητών και την απελευθέρωση του νησιού και της πατρίδας.
Έτσι, το 1943, οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ και ένα μήνα αργότερα έγινε μέλος του ΚΚΕ.
Κέντρο της δικής του ομάδας ήταν ο Φιλοτεχνικός Όμιλος Μυτιλήνης (Φ.Ο.Μ.), που πίσω απ΄ τις καλλιτεχνικές του εκδηλώσεις κάλυπτε όλες τις αντιστασιακές τους δραστηριότητες. Πρόεδρος του Φ.Ο.Μ. εκείνη την περίοδο ήταν ο Πάνος Βελόνης, παλιός κομμουνιστής που υπηρέτησε και τον ερασιτεχνικό αθλητισμό ως προπονητής ομάδων. Το σωματείο αυτό, εξαιτίας της προοδευτικής του δράσης, ήταν το πρώτο που διέλυσαν οι μεταδεκεμβριανές κυβερνήσεις.

Οργανώθηκε αρχικά σε μια τριάδα και αργότερα έγινε υπεύθυνος της τριάδας Λαγκάδας. Στόχος τους ήταν η παρακολούθηση των συνεργατών των Γερμανών, η καθημερινή διάδοση του δελτίου ειδήσεων του Λονδίνου και της Μόσχας, το μοίρασμα προκηρύξεων κλπ.

Ο ίδιος αφηγείται:
«Είχα προσωπική εντολή να παρακολουθώ ένα απόσπασμα γερμανικό το οποίο κάθε βράδυ γύρω στις δέκα ανάβαινε στο Κρυονέρι που λέμε, έξω από τη Λαγκάδα ένα νερό, στις φυλακές από κάτω, και στήνανε ενέδρα. Κι έπρεπε να τους παρακολουθώ μη τυχόν πλησίαζαν Έλληνες εκεί τα βράδια και ποιοι».

Πριν ακόμα από την απελευθέρωση πολλοί αντιστασιακοί έκρυβαν όπλα κυρίως στα βουνά, διαβλέποντας ότι ντόπια και ξένη αντίδραση δε θα άφηναν το λαό να χαρεί τη μεγάλη του νίκη και να χτίσει τη Λαϊκοδημοκρατική Ελλάδα.

«Λίγες μέρες πριν να φύγουν οι Γερμανοί πήγαμε και κρύψαμε όπλα, με τον πατέρα μου. Τα είχαμε στο πάτωμα ή στο ταβάνι, δε θυμάμαι, και μου λέει ο πατέρας μου, «Τα πράγματα είναι σκούρα, Γιώργο», και τα πήραμε και ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού της Λαγκάδας, τη σημερινή οδό Αεροπόρου Γιαναρέλλη, πήγαμε στο τσιφλίκι του Κουρτζή, στη θέση «Αΐ Νικόλας», αντίκρυ από την Παγανή, όπου υπήρχε μια σπηλιά που την ξέραμε και μπήκαμε μέσα με ένα φαναράκι κι έκρυψα τα όπλα».

Όταν έφυγαν οι Γερμανοί από τη Λέσβο, κατατάχτηκε στην Εθνική Πολιτοφυλακή με το βαθμό του λοχία και υπηρέτησε ως γραμματέας του Ανώτερου Διοικητή Νήσων Αιγαίου Σοφοκλή Βουρνάζου, παλιού βενιζελικού αξιωματικού, φίλου του πατέρα του.
Χαρακτηριστική είναι η εξιστόρηση του για τα γεγονότα που προηγήθηκαν του ιστορικού Go Back:
«Διοικητής ήταν ο Κώστας Γάκας, συμβολαιογράφος από τη Γέρα, και υπασπιστής Ανωτέρας Διοικήσεως ο δάσκαλος Πάτροκλος Ταλέλης από τα Μυστεγνά. Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1944, που ήρθε η αρμάδα των Μαύρων (σ.σ. Εγγλέζοι), ήμουν υπαξιωματικός νυχτερινής υπηρεσίας στο Μέγαρο της Διοίκησης. Χτύπησε το τηλέφωνο, ήταν ο επιλοχίας Παφλιωτέλης από τη Θερμή και μου λέει: «Σύντροφε Γιώργο αυτή τη στιγμή έξω από το λιμάνι βλέπω πολλά φώτα, έχουν φτάσει πολλά πλοία».
Αμέσως τρέχω απάνω στο κτίριο Διοικήσεως, όπου μένανε καμιά δεκαριά πολιτοφύλακες. Ένας από αυτούς ήταν ο Αντώνης Κουταλέλης από την Αγιάσο, μικρός στην ηλικία, που τον είχε ο Βουρνάζος ως αγγελιοφόρο - ταχυδρόμο. Τον έστειλα να ειδοποιήσει τον Διοικητή.
Ο Βουρνάζος στο μεταξύ είχε δει τα καράβια με τα κιάλια του από το μπαλκόνι του σπιτιού του και είχε πάρει το δρόμο και κατέβαινε. Μόλις ήρθε στη Διοίκηση, του λέω τα καθέκαστα κι αυτός μου είπε ότι πρόκειται για απόπειρα ανοιχτής επέμβασης ξένων στρατευμάτων και με διέταξε να ειδοποιήσω αμέσως τον Ευλαμπίου, διοικητή του ΕΛΑΣ, και το Γώγο (σ.σ. γραμματέας της περιοχής Αιγαίου του ΚΚΕ). Κι έτσι ξεκίνησε η μεγαλειώδης κινητοποίηση του λεσβιακού λαού, το θρυλικό Go Back».

Μετά τη διάλυση του θεσμού της Λαϊκής Πολιτοφυλακής, που πρόσφερε πολλά μέσα στους λίγους μήνες της κυριαρχίας της Εθνικής ΕΑΜικής Αντίστασης στη Λέσβο, ο Γιώργος Σκούφος ανέλαβε πρώτος Γραμματέας της ΚΟΒ Λαγκάδας του ΚΚΕ.

συνεχίζεται: Γ. Σκούφος Μέρος Β΄

..