ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Τούτος ο "πρώτος πολίτης", αποφεύγει συνειδητά τα φώτα της δημόσιας ράμπας και τα χειροκροτήματα σε χώρους πολυπληθών συνάξεων. Ένας αισθαντικός άνθρωπος, προικισμένος από τη φύση με μια σπάνια ευαισθησία, που αναπτύχθηκε στον ίσκιο του δάσκαλου πατέρα της Ριζαρείου Σχολής, που δίδασκε γράμματα, βυζαντινή μουσική και… ταπεινοσύνη.


Ο Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης, υποστηρίζει πως και πιο πολύ από τα διδάγματα των γονιών, οι χορδές του έμαθαν να πάλλουν "ανθρώπινα και συλλειτουργικά" μέσα στους καστανιώνες της Αγιάσου:
«Βοηθώντας τους δικούς μου, ένιωσα πολύ βαθιά την ταλαιπωρία των συγχωριανών μου. Από τότε εκτιμώ το μόχθο αυτών που ζυμώνονται με τη γη χωρίς να διαθέτουν ούτε τα βασικά για το καλύτερο αύριο…».

«Έπρεπε να είμαι πρότυπο»

Το πέμπτο παιδί - όλα αγόρια - της οικογένειας του Χριστόφα και της Πηνελόπης Χατζηπαναγιώτη, με… 19 χρόνια διαφορά από τον πρώτο αδερφό, ο Χρύσανθος το 'νιωσε μέσα σε κείνη τη συγκροτημένη φαμίλια από την πρώτη ανασαμιά, πως «αξίζει να προσπαθείς να καλλιεργείς τριαντάφυλλα, εκεί που άλλοι δεν πιστεύουν πως θα φυτρώσει ούτε τσουκνίδα».

Μεγάλη η διαφορά ηλικίας με τα αδέρφια Μένανδρο, Στρατή, Παναγιώτη και Βασίλη, κι έτσι το "στερνοπούλι" προσκολλήθηκε στο πατέρα, που δάσκαλός του και στο Δημοτικό, τον "γαλούχισε" στη λογοτεχνία και τον ταξίδευε με τιμονιέρη τον Όμηρο, στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια.
Χαμηλή η φωνή του Δημάρχου, όμως έχει μια κάποια "βελούδινη ένταση", παράπονο από τα χρόνια εκείνα: «Δεν είναι εύκολο να 'χεις τον πατέρα σου δάσκαλο. Ήμουν καλός μαθητής αλλά δεν έφτανε αυτό, έπρεπε να είμαι πρότυπο. Υπήρξα και ανυπάκουος κατά καιρούς, όμως η τιμωρία η δική μου, έπρεπε να είναι μεγαλύτερη από των άλλων και πιο παραδειγματική. Ο γιος του δασκάλου ήταν ο μόνος που δεν κέρδιζε ποτέ χατίρια…».

Ο Χριστόφας Χατζηπαναγιώτης, σε όλα του τα χρόνια υπήρξε ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης όλων των έργων του "Αναγνωστηρίου".
Δεν υιοθέτησε ποτέ το ρόλο του μπροστάρη - λέει ο γιος - μα μεγαλούργησε πίσω από τον άξιο Πράτσο. «Ήταν ο πατέρας μου, που με ενέπνευσε με την αγάπη για τον πολιτισμό και στη μάνα μου χρωστώ τον ήσυχο δυναμισμό της. Πέντε αγόρια είχε και μόνο που μας κοίταζε, στεκόμασταν μπροστά της… κλαρίνα!».

Ποντάρει στο συναίσθημα πολλές φορές ο Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης για να "σωθεί" από τα τετριμμένα, αλλά δεν είναι από τους ανθρώπους που "λύνονται" εύκολα. Εξάλλου, κουβαλά κι έναν… Καβάφη μέσα του, που από τα χρόνια της εφηβείας, τον ταρακούναγε με προτροπές:
«Τα μεγαλεία και τες εκφράσεις της υπερβολής να φοβάσαι ω ψυχή. / Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις αν δεν μπορείς / με δισταγμό και προφυλάξεις να τες ακολουθείς / Κι όσο εμπροστά προβαίνεις, τόσο προσεκτική να είσαι ω ψυχή…».

Τούτη η ψυχή του έφηβου Χρύσανθου πάντως, όσο προσεκτική κι αν ήτανε, τα 'ζησε τα χρόνια τα ονειρικά που του αναλογούσανε. Καντάδες στις πατωμένες γειτονιές της Αγιάσου με τραγούδια του… Γαβαλά και του Τσιτσάνη, «κι ήμασταν τόσο αγνοί, που συνδυάζαμε την καντάδα, με το να … κλέψουμε κανένα κυδώνι ή ρόδι από τους παραδιπλανούς μπαξέδες. Πέρασαν τόσο γρήγορα τα ωραία εκείνα χρόνια της αθωότητας παρέα με τους Γιώργο Παπαπορφυρίου, Κλεάνθη Κορομηλά και το Γιώργο Χουτζαίο. Στο ίδιο σχολείο μα μεγαλύτερός μας και ο Ιάκωβος Φραντζής ο σημερινός Μητροπολίτης μας. Φαινόταν από τότε πόσο διαφορετικό, σεμνό και μετρημένο παιδί ήταν, σε σύγκριση με μας τα ζιζάνια…».
Η… Ρίτσα, υπήρξε το πρώτο χτυποκάρδι του Χρύσανθου, στα μαθητικά του χρόνια. Κι από αυτό το "πάθος" όμως, πιο ψηλά στον πήχη του, τοποθετούσε την ομορφάδα κάποιων με βαθουλώματα του προσώπου, ραγίσματα της καρδιάς και φτερουγίσματα του νου.

Κλειδωμένος με το… Θεοδωράκη

«Αξέχαστες για όλη μου τη ζωή θα μου μείνουν οι παρέες στα καφενεία του χωριού μας με τους ανθρώπους της εξορίας και της αντίστασης: Οι π. δήμαρχοι, αγωνιστές Στρατής Καβαδέλλης και Παναγιώτης Κουτρής, ο καφετζής μας Παναγιώτης Γράμμης και κείνος ο άνθρωπος με τη γλυκύτατη φυσιογνωμία ο Αντώνης το… "Θκάρ".

Τα λόγια τους, ένα μίγμα παραμυθιού και ζωντανής αντριωσύνης, με ταρακουνούσαν και με αντρίωναν και μένα, αλλά το αισθανόμουν πως όσο κι αν αναμετρηθείς με τέτοια παλικάρια πάλι λίγος θα είσαι…».

Σε μια οικογένεια με τον πατέρα και τα δυο αδέρφια δασκάλους, η ενθάρρυνση και του μικρότερου γιου να προχωρήσει στις σπουδές του, ήταν φυσικό επόμενο. Με… υποτροφία μπήκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Μαθηματική Σχολή. Κι ήταν τότε ο καιρός της δικτατορίας και η ώρα της καταπίεσης και της καταχνιάς για το νεαρό φοιτητή που ανέπνεε μέχρι τότε λεύτερο αγέρα μέσα στους καριώνες και τους καστανιώνες της Αγιάσου:
«Ήταν - λέει - βασανιστική εκείνη η εποχή. Να ζεις στα Εξάρχεια και να κλειδαμπαρώνεις πόρτες και παράθυρα, μόνο και μόνο για να ακούσεις Θεοδωράκη και να νιώσεις πως δεν τέλειωσαν όλα.
Δεν έφτασα στο απόγειο να οργανωθώ στις κινητοποιήσεις του Πολυτεχνείου, αλλά τα έζησα όλα με πάθος, έστω κι έξω από τα κάγκελα. Κι αυτή η περίοδος ήταν απόλυτα καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία μου…».

Τριάντα χρόνια ενταγμένος στο ΚΚΕ ο Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης, παρέμεινε ο ρομαντικός ενός κόμματος μάλλον αυταρχικού, που κατά την αντίληψη και πίστη του, θα μεταμόρφωνε τον κόσμο σε "σπίτι του λαού".

Μετρούσε πάντα το πάθος

Ο σημερινός Δήμαρχος Αγιάσου, υπερασπίζεται αλλά και επεξηγεί: «Πιστεύω πως η ξύλινη γλώσσα του παλιότερου ΚΚΕ, έδωσε τη θέση της σε σύγχρονο λόγο, χωρίς να έχουμε παρεκκλίνει από τα ιδεώδη μας.
Αλλά και πέρα από την ιδεολογία, υπάρχει προσανατολισμός και για αυτό μένω στο κόμμα.
Καθημερινά δικαιώνομαι σε πολλά θέματα, κι ας έχουν γίνει λάθη και παραλείψεις στην πορεία. Οι αδυναμίες και τα λάθη είναι για τους ανθρώπους, και εμείς στο ΚΚΕ άνθρωποι είμαστε. Ίσως και πιο… ανθρώπινοι από κάποιους άλλους…».

Ο γάμος με τη Βιολόγο Μαρία Σπυροπούλου το 1980, έφερε και το πολυτιμότερο δώρο στη ζωή του Χρύσανθου Χατζηπαναγιώτη. Ο γιος του, Νίκος, γεννήθηκε το 1982, κι ακόμα μετά το χωρισμό τους, το ζευγάρι φιλιωμένο στάθηκε πάντα κοντά στο παιδί τους. Κι ο πατέρας, είχε τη δυνατότητα να εμφυσήσει στο γιο, την αγάπη και την περηφάνια για την αγιασώτικη ρίζα και φύτρα του.
Μέχρι το 2000, η ζωή κύλησε στην Αθήνα, κι ο καθηγητής και Λυκειάρχης αργότερα, ήταν καλά δικτυωμένος και στον κλάδο του αλλά και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Είχε κι έναν ιδιαίτερο θαυμασμό για τον τότε Δήμαρχο Περιστερίου Φουλόπουλο, «που ό,τι έκανε το 'κανε με παλικαριά και οίστρο και με είχε εμπνεύσει από την αρχή…».

Στα Γλυκά Νερά Αττικής, ο Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης εκλέχτηκε Δημοτικός Σύμβουλος με την αντιπολίτευση. Δυνατές οι εμπειρίες από κει, και δυνατότερες από τη συνδικαλιστική του δράση στην ΕΛΜΕ όπου υπήρξε και Γενικός Γραμματέας στη Δυτική Αττική με 3.000 καθηγητές:
«Για μένα - λέει - μετρούσε πάντα το πάθος κι όχι τα οικονομικά οφέλη. Ο αγώνας για βελτιώσεις στο χώρο της παιδείας, θέλει έμπνευση και μεράκι, γιατί από κει γαλουχείται η καλύτερη κοινωνία του μέλλοντος. Το ίδιο σπουδαίοι όμως, είναι και οι αγώνες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφού και δω, για πιο ανθρώπινη με περισσότερες προοπτικές κοινωνία μαχόμαστε…».

«Θέλω να είμαι στις επάλξεις»

Είναι κι εκείνες οι αθέατες πληγές στα κατάκαρδα του ανθρώπου, που γιατρεμένες έστω, ματώνουν απροειδοποίητα. Και τότε τον κάνουν πιο συμπαθή, πιο ευάλωτο, κι ας είναι κι ένας… "αμετανόητος" κομμουνιστής Δήμαρχος:
«Όταν μπήκε ο γιος μου στο Πολυτεχνείο και πήρε το δρόμο του, αντί να μου φύγει ένας βάρος, ένιωσα τις τύψεις του… άλλου γιου, του εαυτού μου δηλαδή, που δεν νοιάστηκε για τη μάνα του…

Επέστρεψα στην Αγιάσο, και την περιέθαλψα και τη φρόντισα, κι ήταν η πιο κατάλληλη ώρα ώστε να φύγει το πλάκωμα από την ψυχή μου πως δεν της πρόσφερα ουσιαστικά τίποτα, σε αυτήν που υπήρξε η δύναμή μου σε κάθε μου βήμα…».
Τόση η συγκίνηση, που ο Δήμαρχος, με υγρά τα μάτια, νιώθει την ανάγκη να υπερασπιστεί την ανθρώπινη πλευρά του, που κάποιοι ίσως θεωρήσουν αδυναμία:
«Αν κάποιοι θέλουν σκληρότητα και στείρα λόγια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση να πάνε να τα βρούνε σε άλλον. Για μένα, αν δεν υπάρχει συναισθηματισμός που να μην φοβάσαι να τον αποκαλύψεις λυτρωτικά, τότε δεν έχεις λόγο μέσα στην κοινωνία που καλείσαι να υπηρετήσεις…».

Στη δεύτερη τετραετία του ο Δήμαρχος Αγιάσου, δημιουργεί χωρίς να θορυβεί, γιατί είναι και σεμνός χωρίς να είναι άτολμος. Ο ίδιος λέει πως από την αρχή πήρε το ρόλο του στα σοβαρά «γιατί ήξερα πως είχα κληθεί από το κόμμα μου να υπηρετήσω μια κοινωνία ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη όπου τα λάθη δεν θα τα συγχωρούσαν.
Το τόλμησα με συμπαραστάτες ανθρώπους με όραμα. Γίναμε μια αγκαλιά και με άλλα κόμματα, κι αν σήμερα έχουμε επιτεύγματα είναι γιατί λειτουργούμε ως σύνολο.
Ακόμα και ύστερα από 6 χρόνια, έχω υποχρέωση να πείθω κάθε μέρα τον άλλον για τις καλές μου διαθέσεις, να αποδεικνύω στην πράξη πως είμαστε δημοτική παράταξη όλων των Αγιασωτών χωρίς διακρίσεις…».

Στις επόμενες εκλογές, ο Χρύσανθος Χατζηπαναγιώτης θα είναι και πάλι στις επάλξεις «αν έτσι αποφασίσουν τα όργανα του κόμματός μου. Σε κάθε περίπτωση όμως, θα είμαι παρών στα τεκταινόμενα στον τόπο μου, γιατί η προσφορά είναι για μένα τρόπος ζωής κι όχι ρόλος θεάτρου που τον παίζεις για το χειροκρότημα…».

Καβαφικός επίλογος

Ζώντας σε μια περίεργη… "εγκόσμια ασκητεία" ο μοναχικός, λιγομίλητος, αισθαντικός αλλά κι από παλικαρίσια ράτσα κομμουνιστής Δήμαρχος, δεν αποφεύγει την… "τρισκατάρατη" ερώτηση:

«Πιστεύεις στο Θεό; Ανάβεις κερί στη Μεγάλη Παναγιά του χωριού σου;».
Με κοιτάζει κατάματα, πίσω από τα χνωτισμένα από τη συγκίνηση γυαλιά του, για όλα τα κρυμμένα συναισθήματα που αποκάλυψε τούτη η συζήτηση:

«Κάποιοι δηλώνουν πιστοί χωρίς ποτέ να δικαιώνουν με τα έργα τους τον τίτλο του Χριστιανού. Εγώ, προσπαθώ, να είμαι έντιμος, δίκαιος, συνετός. Κι όταν ανάβω το κερί μου, το κάνω από κάποια ανείπωτη εσωτερική ανάγκη. Πέστο κι αυτό θρησκεία, πέστο πίστη αν θέλεις. Αν και πιο πολύ πιστεύω στο… κατά Καβάφην ευαγγέλιο:
"Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωήν σου όπως την θέλεις, τούτο προσπάθησε τουλάχιστον όσο μπορείς: Μην την εξευτελίζεις…"».

Ντόρα Πολίτη www.aiolikanea.gr
.