Θα μπορούσα να το γράφω σαν μήνυμα από την 28η Οκτωβρίου που γιορτάσαμε πρόσφατα. Ή σαν δίδαγμα από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Ή σαν αφιέρωμα στα 90α γενέθλια του κόμματος και τα 40χρονα της ΚΝΕ. Ή σαν συμβολή στον προσυνεδριακό διάλογο για το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ή σαν σκέψεις που κάνω έτσι.
Χύμα. Χωρίς αρχή και τέλος. Χωρίς λόγο. Σκέψεις που με οδηγούν στο ερώτημα:
"Στη ζωή και στη δράση του καθενός μας, το κύριο είναι το «ΘΕΛΩ» ή το «ΜΠΟΡΩ»;"
ΜΠΟΡΩ: Μια λέξη που από μόνη της αποτελεί σκόντο στην επιθυμία. Βαρίδι του ονείρου.
ΘΕΛΩ: Μια λέξη που πιέζει τα «μπορώ» για να πάνε πιο μακριά.
ΜΠΟΡΩ: Ποιος το καθορίζει; Πάντα κάποιες δεδομένες συνθήκες. Πάντα κάποια εξουσία. Κι αν μιλάμε για πολιτικά «μπορώ», τα καθορίζουν πάντα οι δεσμοί, οι προκαταλήψεις κι οι συνθήκες που έχουν διαμορφώσει οι καπιταλιστικές εξουσίες. Η δράση των άλλων πολιτικών δυνάμεων. Των αντιπάλων μας. Ακόμα κι ο αντικομμουνισμός έχει ρόλο στο να καθορίζει μέσα στο μυαλό μας το «τι μπορούμε».
ΘΕΛΩ: Είναι η ανάγκη του λαού, της ιστορίας, της φύσης.
ΜΠΟΡΩ: Το πλαίσιο μέσα στο οποίο το σύστημα μας επιτρέπει να δρούμε και να υπάρχουμε. Το πλαίσιο που τα όριά του θεωρούνται από το σύστημα αδιαπραγμάτευτα και απαραβίαστα.
ΘΕΛΩ: «Αυτά τα πρόσωπα δε βολεύονται, παρά μόνο στο δίκιο» (Γιάννης Ρίτσος).
ΜΠΟΡΩ: Οι περιορισμοί, τα «δεδομένα», η αντίληψη ότι «όπως τα βρήκαμε πρέπει να τα αφήσουμε». Η στατική αντίληψη για τον κόσμο και τη ζωή. Ο αντιδιαλεκτικός τρόπος σκέψης. Η στέρηση της κίνησης και της αλλαγής από την αντίληψή μας για τον κόσμο.
ΘΕΛΩ: Η συνείδηση της αναγκαιότητας. Η ελευθερία του καθενός μας. Η διαμόρφωση των ορίων του «μπορώ» μέσα από τη δική μας δράση.
ΜΠΟΡΩ: Η εξοικείωση με τις αδυναμίες μας. Με τις αδυναμίες μας προσωπικές και συλλογικές. Η συνήθεια. Η ρουτίνα. Η αποδοχή της όποιας μιζέριας. Η ηττοπάθεια.
ΘΕΛΩ: Η ασύχαστη πάλη ενάντια στον εαυτό μας. Ενάντια στα καθιερωμένα. Ο πόλεμος μέσα μας και παντού. «Δεν είναι μόνο ο κομμουνισμός στη γη, στα κάθιδρα εργοστάσια εκείνα. Είναι και μες στο σπίτι, στο τραπεζάκι εμπρός, στις σχέσεις, στη φαμίλια, στην καθημερινή ρουτίνα». (Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι).
ΜΠΟΡΩ: Αυτό που μας άφησαν να νομίζουμε ότι θέλουμε. Αυτό που μας επιτρέπουν να κάνουμε. Η επανάσταση ποτέ δεν ήταν νόμιμη. Και ποτέ δε θα είναι.
ΘΕΛΩ: Το όριο της δράσης μας. Το βάθος του χρόνου και της Ιστορίας. Αυτό που είμαστε ικανοί να κάνουμε, δεν είναι αυτό που εμείς νομίζουμε ότι μπορούμε. Είναι εκείνο που οι άλλοι φοβούνται ότι είμαστε ικανοί να φτάσουμε. Είναι αυτό που έχουμε ανάγκη. Αυτό που αν το θελήσουμε μπορούμε.
ΜΠΟΡΩ: Είναι η νομιμότητα.
ΘΕΛΩ: Είναι να σπρώχνεις τα όρια της νομιμότητας ολοένα και πιο αριστερά. Να πας τη ζωή πιο πέρα. Να νοιώθεις τη δική σου συμβολή στην ιστορία. Ο λόγος για να είσαι κομμουνιστής.
ΜΠΟΡΩ: Η αρχή του «ρεαλισμού». Της «λογικής του εφικτού». «Πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού». Φράση κλισέ όλων των αστών πολιτικών. Η αρχή του ρεφορμισμού και της σοσιαλδημοκρατίας.
ΘΕΛΩ: «Τα θέλουμε όλα και τα θέλουμε τώρα». «Διεκδικούμε το αδύνατο». Απόφαση όλων μας. Πράξη όλων μας.
ΜΠΟΡΩ: Η ανώτερη αξία του οπορτουνισμού. Ο λόγος που «οι άνθρωποι καλοί και άξιοι να αγαπηθούν όσο και εγώ αγαπώ εσένα» (Ναζίμ Χικμέτ), καταλήγουν στη λάσπη της διαχείρισης του ληστρικού συστήματος της εκμετάλλευσης.
ΘΕΛΩ: Το χαμόγελο του κομμουνιστή μπροστά στο απόσπασμα. Η ιστορική αισιοδοξία του μαρξιστή. Η τελευταία ομιλία του Μπελογιάννη.
ΜΠΟΡΩ: Ακόμα και για να αποδειχθεί αν μπορείς η δε μπορείς, πρέπει να δοκιμάσεις με πάθος να εφαρμόσεις αυτά που θέλεις. Πρέπει να φας τα μούτρα σου πρώτα για να πεις «δε μπορώ». Ή για να πεις «αυτά μπορώ κι αυτά κάνω».
ΘΕΛΩ: Το κριτήριο της γνώμης σου. Ακόμα και την ώρα που τρως ήττα, να λες «Κάτι έφταιξε. Να το βρω. Για να ξαναδοκιμάσω με καλύτερη προετοιμασία».
ΜΠΟΡΩ: Τέλμα. Υποταγή στο σήμερα.
ΘΕΛΩ: Ένα βήμα μπρος. Το «ήμισυ του παντός».
ΜΠΟΡΩ: Άμυνα δειλού. Ή του όχι αποφασισμένου.
ΘΕΛΩ: Η επίθεση του δίκιου. Η εκδίκηση του ονείρου.
ΜΠΟΡΩ: Ο Σπάρτακος δε μπορούσε. Μόνο ήθελε.
ΘΕΛΩ: Το 1917 στη Ρωσία δεν ήξεραν αν μπορούν. Δοκίμαζαν για δεύτερη φορά. Μπόρεσαν γιατί ήθελαν. Δεν ήθελαν όσα μπορούσαν.
ΜΠΟΡΩ: Το 1821 δεν ήθελαν να μπορούν.
ΘΕΛΩ: Μπορούσαν όμως να θέλουν.
ΜΠΟΡΩ: Το 1940 δε σκέφτηκαν αν μπορούν.
ΘΕΛΩ: Είχαν την ανάγκη να θέλουν.
ΜΠΟΡΩ: Όταν έπεσε ο Γράμμος και το Βίτσι, τι μπορούσαν πια οι αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Λέσβου; Όμως πήραν την απόφαση να θέλουν.
ΘΕΛΩ: Όλοι αυτοί, προκειμένου να σταματήσουν να θέλουν, προτίμησαν να μπορέσουν το θάνατο. Έτσι ήθελαν να ζουν. Και να μας μιλούν τώρα με το παράδειγμά τους.
ΜΠΟΡΩ: Αν σε πάρουν είδηση ότι είσαι του μπορώ, αρχίζουν να σε πιέζουν για να κατεβάσεις κι άλλο τα όρια που λες ότι μπορείς. Δηλαδή τα θέλω σου.
ΘΕΛΩ: Δε μιλάω για αποκοτιές. Μιλώ για αποφασιστικότητα.
ΜΠΟΡΩ: Μπορούσε ένας τυφλός να γράψει βιβλίο στις αρχές του 1900; Ο Νικολάι Οστρόφσκι ήταν τυφλός. Δε μπορούσε να γράψει μυθιστορήματα.
ΘΕΛΩ: Ήθελε όμως να γράψει το «Πως δενότανε τ΄ατσάλι». Και το΄γραψε.
ΜΠΟΡΩ: Μπορεί ένας συνθέτης να γράψει συμφωνίες χωρίς μουσικά όργανα; Ο Μίκης το 1947 στην εξορία στην Ικαρία, δεν είχε μαζί του μουσικά όργανα για να γράψει συμφωνική μουσική. Δε μπορούσε να γράψει χωρίς όργανα και πεντάγραμμα.
ΘΕΛΩ: Ήθελε όμως να γράψει τη συμφωνία για το χαμένο του σύντροφο. Αυτή που παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες (ύστερα από 60 χρόνια) στον Περισσό, σαν αφιέρωμα στα 90χρονα του ΚΚΕ.
ΜΠΟΡΩ: Μακάρι να μπορείς αυτά που θέλεις. Γιατί αλλιώς είσαι καταδικασμένος να πιστεύεις ότι θέλεις αυτά που σου επιτρέπουν άλλοι να νομίζεις ότι μπορείς.
ΘΕΛΩ: Θέλω να μπορέσεις αυτά που θέλεις. Γιατί ταιριάζει και με το δικό μου θέλω. Φοβάμαι μήπως γίνεις οπαδός του μπορώ. Γιατί θα είναι καταστροφή για τα δικά μου θέλω.
ΜΠΟΡΩ: Όχι ρε! Δεν είμαι «ρεαλιστής». Ρεαλιστής είσαι και φαίνεσαι.
Υ.Γ. Λέτε να είμαι …ανυπόμονος; Τον καιρό της ανταρσίας των «θέλω σας», κολλήστε μου αν θέλετε αυτό το παρατσούκλι. Λίγο με νοιάζει.
.............................................................
* Ο Μάνος Κ. Δούκας είναι μαθηματικός, μέλος του Γεν. Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ, της Ελεγκτικής Επιτροπής ΟΛΜΕ και μέλος του Π.Α.ΜΕ Εκπαιδευτικών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου