Η απόφαση αφορά στα μισθολογικά και άλλα δικαιώματα που μπορεί να απολαμβάνει ένας εργαζόμενος ο οποίος βρίσκεται στην υπηρεσία του εργοδότη του, αλλά, σύμφωνα με τον Άρειο Πάγο, «δεν υποχρεούται να έχει σε εγρήγορση τις σωματικές ή πνευματικές του δυνάμεις, ενώ έχει τη δυνατότητα να κοιμάται ή να βρίσκεται έξω από τον τόπο εργασίας».
Ο Άρειος Πάγος αποφάνθηκε ότι ένας εργαζόμενος με το παραπάνω καθεστώς απασχόλησης δε δικαιούται την πληρωμή υπερωριών και της προσαύξησης της κυριακάτικης αργίας. Επί της ουσίας, η δικαστική απόφαση χωρίζει το χρόνο της εφημερίας (εργασίας) σε «ενεργό» και «ανενεργό», απαλλάσσοντας τον εργοδότη από την υποχρέωση να καταβάλει στον εργαζόμενο όλα τα προβλεπόμενα για όσο χρόνο τον απασχολεί.
Η συγκεκριμένη υπόθεση αφορούσε σε ένα φύλακα που εργαζόταν σε παροπλισμένο πλοίο στην Ελευσίνα. Ο φύλακας ήταν υποχρεωμένος να βρίσκεται στο πλοίο εναλλάξ (βάρδιες) με έναν ακόμα συνάδελφό του. Μεταξύ των καθηκόντων του ήταν να περιφέρεται στα εξωτερικά μέρη του πλοίου, προκειμένου να ελέγχει την ασφαλή πρόσδεση του πλοίου, να φροντίζει τη διαρκή λειτουργία των φώτων αγκυροβολίας και να ελέγχει κάθε εβδομάδα τα βυθίσματα του πλοίου.
Απαράδεκτοι διαχωρισμοί
Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (10/2009), ερμηνεύοντας την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία, απέρριψε την αίτηση του φύλακα που διεκδικούσε διαφορές αποδοχών από τον εργοδότη του (υπερωρίες, προσαυξήσεις από νυκτερινή εργασία και εργασία Κυριακών).
Για να καταλήξει σε αυτή την απόφαση, ο Αρειος Πάγος εκτίμησε ότι οι εργαζόμενοι με «απλή ετοιμότητα εργασίας» (!), δηλαδή αυτοί που κατά το ωράριό τους «δε διατηρούν σε εγρήγορση τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις» δε δικαιούνται όσα προβλέπει η εργατική νομοθεσία για τους άλλους συναδέλφους τους που βρίσκονται σε «γνήσια ετοιμότητα εργασίας».
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η ετοιμότητα για εργασία διακρίνεται σε δύο κατηγορίες. «Η πρώτη είναι η "γνήσια ετοιμότητα εργασίας" και οι μισθωτοί οφείλουν να βρίσκονται σε ορισμένο τόπο που καθορίζεται από τον εργοδότη και για προκαθορισμένο χρονικό διάστημα, διατηρώντας τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις σε εντάσεις προκειμένου να μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους μόλις παραστεί ανάγκη. Στην περίπτωση αυτή - σημειώνει ο Αρειος Πάγος - έχουν εφαρμογή όλες οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας και υπάρχει πλήρης απασχόληση των εργαζομένων, καθώς υφίσταται εγρήγορση των δυνάμεων των μισθωτών».
«Δεύτερη κατηγορία - συνεχίζει η απόφαση - είναι η "απλή ετοιμότητα" ή όπως αλλιώς λέγεται η "ετοιμότητα κλήσης ή μη γνήσια ετοιμότητα", κατά την οποία ο μισθωτής δεν υποχρεούται να έχει σε εγρήγορση τις σωματικές ή πνευματικές του δυνάμεις, ενώ έχει τη δυνατότητα να κοιμάται ή να βρίσκεται έξω από τον τόπο εργασίας. Στις περιπτώσεις αυτές δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που αφορούν τα ελάχιστα όρια αμοιβής και τις προσαυξήσεις για παροχή νυκτερινής ή υπερωριακής εργασίας και εργασία κατά τις Κυριακές»!
Πρόκληση με προηγούμενο
Η απόφαση του Αρείου Πάγου επί της ουσίας περιγράφει τον «ενεργό» και «ανενεργό» χρόνο της εφημερίας, με το δεύτερο να μη θεωρείται εργάσιμος χρόνος και άρα να μην πληρώνεται. Δηλαδή, ο συγκεκριμένος φύλακας ήταν υποχρεωμένος κατά τη διάρκεια της 12ωρης βάρδιάς του να βρίσκεται σε ετοιμότητα για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον εργοδότη. Το Ανώτατο Δικαστήριο όμως αποφάνθηκε πως παρά το γεγονός ότι ο εργοδότης τον δέσμευε για το δωδεκάωρο της βάρδιάς του ακόμα και τις Κυριακές, αυτό δε θεωρούνταν εργάσιμος χρόνος, αφού ο εργαζόμενος «δε διατηρούσε σε εγρήγορση τις σωματικές και πνευματικές τους δυνάμεις»!
Ακόμα πιο προκλητική ήταν η απόφαση του Εφετείου Αθηνών για την ίδια υπόθεση. Το δικαστήριο έκρινε ότι ο εργαζόμενος δεν δικαιούνταν τις νόμιμες προσαυξήσεις, αφού «ο φύλακας είχε τη δυνατότητα να κοιμάται στην καμπίνα του μετά τους σχετικούς ελέγχους, χωρίς να απαιτείται ολονύκτια εγρήγορση των σωματικών και πνευματικών του δυνάμεων».
Δηλαδή με απροκάλυπτο τρόπο το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι εργάσιμος χρόνος είναι μόνο αυτός κατά τον οποίο ο εργαζόμενος προσφέρει τις υπηρεσίες για τις οποίες προσλήφθηκε. Αυτή την αντιδραστική απόφαση επικύρωσε και ο Άρειος Πάγος, σε μια περίοδο που στην ΕΕ συνεχίζονται και ολοκληρώνονται οι διαβουλεύσεις για την οριστική μορφή της οδηγίας που θα καθιερώσει με τον πιο επίσημο τρόπο το διαχωρισμό του χρόνου εργασίας σε «ενεργό» και «ανενεργό».
..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου