" Η ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΘΕΣΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ " ...

Έτσι αναγράφουν τα διαφημιστικά φυλλάδια και οι αφίσες που προωθούν τα «ολοκληρωμένα κέντρα ανταποδοτικής ανακύκλωσης». Γραμμή ανακύκλωσης για ενημέρωση του πολίτη είναι το τηλέφωνο 801 11 67 890. Τηλεφώνησα σαν ενεργός πολίτης να μάθω περισσότερα για αυτά τα μηχανήματα. Ποιά εταιρεία τα κατασκευάζει; Τη χωρητικότητα έχουν; Πόσο κοστίζουν; Τι ενέργεια καταναλώνουν; Πώς ακριβώς λειτουργούν; Μερικά εύλογα ερωτήματα.

Η υπάλληλος μου απάντησε πως δεν γνωρίζει και αμέσως ενδιαφέρθηκε να μάθει «ποιος είμαι, τι είμαι;». Με προώθησε στο διευθυντή ο οποίος απάντησε πως δεν μπορεί να μου δώσει αυτές τις πληροφορίες. Όταν επέμεινα στις ερωτήσεις με ρώτησε «από πού τηλεφωνώ, ποιος είμαι, γιατί με ενδιαφέρει να μάθω;» Του έδωσα τα στοιχεία μου και απάντησα πως απλά ζητάω τις προδιαγραφές αυτών των μηχανημάτων σαν ενδιαφερόμενος πολίτης. Δεν μου δόθηκε η παραμικρή πληροφορία. Τελικά με τα χίλια ζόρια ο διευθυντής μου δήλωσε πως δεν πρόκειται περί Εθνικού Απορρήτου καθώς με όλη αυτή τη μυστικοπάθεια για τους κάδους ανακύκλωσης αναγκάστηκα να τον ρωτήσω «εάν πρόκειται για Εθνικό Μυστικό». Ανέφερε ακόμη πως θα πρέπει να θέσει το ζήτημα στο Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας και να πάρει έγκριση για να με ενημερώσει!

Γιατί αυτή η αντιμετώπιση προς τον πολίτη;
Γιατί τέτοια μυστικοπάθεια και έλλειψη ενημέρωσης;

Τα μηχανήματα αυτά που προωθούνται ως «ολοκληρωμένα κέντρα ανταποδοτικής ανακύκλωσης» είναι όντως "κέντρα ανακύκλωσης" ή ακριβοί, ενεργοβόροι κάδοι συλλογής; Μήπως το ενεργειακό τους ισοζύγιο είναι αρνητικό, δηλαδή η ενέργεια που καταναλώνουν είναι περισσότερη από την ενέργεια που εξοικονομούν; Μέτοχοι του συστήματος είναι οι Δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πειραιά, Πατραίων και Ηρακλείου και οι εταιρείες ΚΑΡΦΟΥΡ ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε, INFOQUEST, ΣΟΥΡΩΤΗ Α.Ε., ΑΤΛΑΝΤΙΚ Α.Ε. και ALFA ALFA ENERGY ABEE. Ποιες και που είναι οι προδιαγραφές που αποδεικνύουν πως το σύστημα αυτό πληροί το σκοπό της ανακύκλωσης δηλαδή της εξοικονόμησης πρώτων υλών και ενέργειας; Μήπως χρησιμοποιείται για να παρουσιάζεται μια εικόνα δραστηριοποίησης των Δήμων στο θέμα της ανακύκλωσης και την ανάδειξη της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων που συμμετέχουν. Οι εταιρείες αυτές έχουν τεράστιο συμφέρον να προωθούν έναν άκρατο και ανεύθυνο καταναλωτισμό ο οποίος είναι και η πηγή του προβλήματος.

Κάθε τέτοιο μηχάνημα «υψηλής τεχνολογίας» όπως παρουσιάζεται στα δελτία τύπου έχει υψηλή ενσωματωμένη ενέργεια δηλαδή υψηλό ενεργειακό κόστος κατασκευής. Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί το κόστος μεταφοράς και τοποθέτησής, λειτουργίας, συντήρησης, μάρκετινγκ, και μεταφοράς των απορριμμάτων.
Η μεταφορά ιδίως αποτελείται από πολλά και ενεργοβόρα σκέλη:
- Μεταφορά προϊόντων προς ανακύκλωση από τους πολίτες (στις περισσότερες περιπτώσεις με αυτοκίνητο) καθώς η συλλογή γίνεται σε ένα και μοναδικό χώρο σε ολόκληρη τη πόλη.
- Μεταφορά στους χώρους ενδιάμεσης συλλογής με φορτηγά στο προαύλιο της παλιάς, ιστορικής Μαυρογένειου Τεχνικής Σχολής Βαθέως, Σάμου – δηλαδή σε μια άτυπη χωματερή που διαμορφώθηκε παράνομα στο περιβάλλοντα χώρο ενός νεοκλασικού κτιρίου των αρχών του προηγούμενου αιώνα το οποίο θα όφειλε η πολιτεία να χαρακτηρίσει διατηρητέο.
- Μεταφορά στα εργοστάσια ανακύκλωσης με φορτηγό & καράβι από τη Σάμο στην Αττική.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως δεν πρόκειται για πραγματική ανακύκλωση αλλά για μια προσομοίωση στη καλύτερη περίπτωση. Σημειώστε και αυτό: Κάθε μηχάνημα διαθέτει περιμετρικά 15 φωτιστικά με 2 ηλεκτρικούς λαμπτήρες το καθένα, σύνολο 30 ηλεκτρικοί λαμπτήρες για να φωτίζουν έναν ακριβό, ενεργοβόρο κάδο συλλογής - το άλλοθι της κοινωνίας, των πολιτικών και των εταιρειών για την έλλειψη ουσιαστικής ανακύκλωσης και οικολογικής συνείδησης.

Σύμφωνα με τη μεγαλύτερη εταιρεία κατασκευής συστημάτων ανακύκλωσης στο κόσμο (την Νορβηγική TOMRA Systems, η οποία μάλλον εισάγει και τα πολυδιαφημισμένα συστήματα στη χώρα μας), «τα συστήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης παρέχουν μια πλήρη λύση για το χειρισμό της επιστροφής των ανακυκλώσιμων υλικών σε καταστήματα λιανικής πώλησης όπως οι υπεραγορές και βενζινάδικα.»
Η εταιρεία αναφέρει τα σημαντικά πλεονεκτήματα των «ανταποδοτικών συστημάτων» για αυτές τις επιχειρήσεις:
- Αυξημένη πελατεία & κατανάλωση από τους πελάτες που τα χρησιμοποιούν
- Οι καταναλωτές δείχνουν αυξημένη προτίμηση σε καταστήματα με τέτοια συστήματα
- 22% των καταναλωτών προτιμούν τα καταστήματα με καλύτερα ανταποδοτικά οφέλη.

Συμπεραίνουμε λοιπόν πως τα «συστήματα ανταποδοτικής ανακύκλωσης» σχεδιάστηκαν ειδικά για εμπορικούς σκοπούς και ειδικότερα για μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων με κύριο σκοπό την αύξηση της πελατείας και των πωλήσεων. Ένα σύστημα κομμένο & ραμμένο σύμφωνα με τις αρχές της κατανάλωσης και του μάρκετινγκ δηλαδή τη «κατασκευασμένη ζήτηση». Δεν είναι κακό οι εταιρείες να ανταποκρίνονται στις οικολογικές ανησυχίες των πολιτών. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν οι λύσεις που προτείνονται οδηγούν σε μεγαλύτερη κατανάλωση, σε ενεργοβόρες πρακτικές και χρησιμοποιούνται ως άλλοθι για την ουσιαστική έλλειψη πραγματικής οικολογικής συνείδησης και δράσης.

Tου ΝΙΚ. Ε. ΑΓΓΕΛΗ, Αρχιτέκτονα Μηχανικού (www.xaravgi-samos.gr)

.....