28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ - Μαθαίνουμε και διδασκόμαστε από την Ιστορία της κρίσιμης δεκαετίας 1940 - 1949

Αποσπάσματα από την ομιλία του Μάκη Μαΐλη, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, στην εκδήλωση που διοργάνωσαν οι ΤΟ Εκπαιδευτικών και ΑΕΙ - ΤΕΙ της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ την Παρασκευή 24 Οκτώβρη στην αίθουσα Συνεδρίων του Κόμματος

Στην αρχή της ομιλίας του, ο Μάκης Μαΐλης αναφέρθηκε στην επικαιρότητα του θέματος της εκδήλωσης με δεδομένες τις τοπικές εστίες ιμπεριαλιστικών πολέμων και το ενδεχόμενο οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις να οδηγήσου σε πιο γενικευμένη σύρραξη. Αναφέρθηκε στον ηρωικό αγώνα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ στις εκατόμβες των νεκρών μαχητών και εκτελεσμένων από τους καταχτητές, στη μάχη του Δεκέμβρη του 1944, αλλά και στον τρίχρονο ηρωικό αγώνα του ΔΣΕ. Σημείωσε ότι το ΚΚΕ ήταν οργανωτής, καθοδηγητής και αιμοδότης αυτών των αγώνων μετρώντας χιλιάδες θύματα στις τάξεις του. Επίσης, αναφέρθηκε στον καθοριστικό ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης και του Κόκκινου Στρατού στη συντριβή του ναζισμού - φασισμού, στη στροφή που έγινε μετά από τις μάχες σε Στάλινγκραντ και Κουρτσκ σε βάρος των δυνάμεων του Αξονα.

 

Στη συνέχεια, ο Μ. Μαΐλης σημείωσε:

 

Ενάντια στην παραχάραξη της Ιστορίας

Η ιδεολογική διαπάλη για τη δεκαετία του '40 είναι σκληρή, γιατί σκληρός και δύσκολος είναι και ο αγώνας για το σοσιαλισμό. Μαζί με την ανοικτή και καθαρή αντιπαράθεση, συνυπάρχει και η παραχάραξη της ιστορικής πραγματικότητας. Αναφερόμαστε σε λογής - λογής παραχαράκτες την ΕΕ, τα υπουργεία, τον εξαγορασμένο Τύπο τους, τις τηλεοράσεις που αναπαράγουν διαρκώς ταινίες κατασκευασμένες στα υπόγεια της CIA. Η προβοκάτσια υπάρχει από τότε που διαμορφωνόταν η ταξική κοινωνία.

Ενα παράδειγμα κατασκευής γεγονότων αποτελεί το λεγόμενο Σύμφωνο Δασκάλωφ - Ιωαννίδη, το οποίο το ΚΚΕ δήθεν υπέγραψε στην Κατοχή για να παραχωρηθεί στη Βουλγαρία τμήμα της Μακεδονίας. Αυτό το έγγραφο κατασκευάστηκε από τους Γερμανούς και αναπαράχθηκε ως είδηση από τα βρετανικά Μέσα. Σημειώνεται ότι ο Δασκάλωφ ήταν ανύπαρκτο πρόσωπο.

 Παράδειγμα επίκλησης ανύπαρκτων ζητημάτων ως πραγματικών είναι αυτό που ακούμε από πολιτικούς και ιστορικούς, ότι το ΚΚΕ έκρυβε το Πρόγραμμά του την περίοδο της Κατοχής και ότι πρόβαλε τον εθνικοαπελευθερωτικό μανδύα, για να συσπειρώσει το λαό και ύστερα να τον οδηγήσει δολίως και διά της βίας στη δικτατορία του προλεταριάτου. Ομως τα ντοκουμέντα μαρτυρούν ότι το ΚΚΕ ποτέ δεν έκρυψε το σκοπό του.

Βέβαια, δε μας λένε, γιατί ένα τμήμα της αστικής τάξης συνεργάστηκε με τους Γερμανούς και ένα άλλο πήγε στη Μέση Ανατολή, ενώ ένα τρίτο, π.χ. ο ΕΔΕΣ, συνεργαζόταν και με τους Βρετανούς και με τους Γερμανούς.

Παραχάραξη της Ιστορίας είναι ο κάλπικος ισχυρισμός ότι τα Τάγματα Ασφαλείας συγκροτήθηκαν λόγω της «ΕΑΜικής τρομοκρατίας». Ο Παν. Κανελλόπουλος το 1945 υποστήριξε: «... τα τάγματα δεν θα εγίνοντο αν δεν προηγούνταν τα εγκλήματα του ΕΛΑΣ».

Κι αυτό, όταν τα γεγονότα μαρτυρούν το δολοφονικό ταξικό ρόλο των Ταγμάτων Ασφαλείας, ενώ η κυβέρνηση Τσολάκογλου ζητούσε από τους Γερμανούς να γίνουν τα Τάγματα από το 1941, όταν ακόμα δεν είχε δημιουργηθεί το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι τότε δε συμφώνησαν οι Αρχές Κατοχής. Και δε συμφώνησαν, επειδή, περιμένοντας τότε εγγλέζικη απόβαση στην Ελλάδα, φοβούνταν ότι τα Τάγματα Ασφαλείας θα πήγαιναν με τους Εγγλέζους. Ο δοσίλογος πρωθυπουργός Ράλλης ομολόγησε το λόγο που συγκροτήθηκαν τα Τάγματα. Είπε: «... τα θεμέλια του κοινωνικού μας καθεστώτος εσείοντο».

Η παραχάραξη της Ιστορίας δείχνει ιδεολογική αδυναμία και στρατηγικά αδιέξοδα, εκφράζει την ιστορικά παρωχημένη θέση της αστικής τάξης. Με την παραχάραξη επιχειρείται το χτύπημα της ταξικής πάλης, για να θωρακίζεται η αστική εξουσία.

Χρειάζεται να υπογραμμιστεί η ευθύνη μας στην υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας, ιδιαίτερα των δασκάλων όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Θα τιμήσουν την πνευματική τους υπόσταση - ένας αριθμός τους ήδη το κάνει - όταν δε θα διδάσκουν ως αληθινά εκείνα που λένε τα βιβλία του υπουργείου Παιδείας, αλλά θα αποκαλύπτουν το ψέμα και θα διδάσκουν αυτό που έγινε. Ακόμα και αν δε συμφωνούν κάποιοι με την ιδεολογία του ΚΚΕ, δε δικαιούνται να βάζουν στο ίδιο τσουβάλι τον κομμουνισμό και τον φασισμό, τον Χίτλερ και τον Στάλιν, τον Ζαχαριάδη και τους φασίστες, κάνοντας λόγο για τα «δύο άκρα», όπως συμβαίνει με σειρά καθηγητές, που μάλιστα αυτοονομάζονται «αριστεροί», ενώ δηλητηριάζουν τη νεολαία.

Ο χαρακτήρας του Β' Παγκόσμιου Πολέμου

Τα θεμελιακά ζητήματα, πάνω στα οποία στηρίζεται η εξέταση των γεγονότων, από τον πόλεμο του 1940-1941 ανάμεσα στην Ιταλία και την Ελλάδα και στη συνέχεια, είναι ο χαρακτήρας του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και η στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος πριν, στη διάρκειά του και ύστερα απ' αυτόν.

Το ΚΚΕ, με τις επεξεργασίες του, εδώ και μια δεκαετία περίπου, έχει εκτιμήσει ότι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, όπως και ο Α΄, ήταν πόλεμος ιμπεριαλιστικός. Ο δεύτερος ήταν συνέχεια του πρώτου. Ομως, όταν προετοιμαζόταν και όταν ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η διεθνής κατάσταση δεν ήταν ίδια με αυτήν του πρώτου. Είχε συντελεστεί μια κοσμοϊστορική αλλαγή με παγκόσμια επίδραση, η νικηφόρα Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και υπήρχε το βασικό δημιούργημά της, η Σοβιετική Ενωση. Ταυτόχρονα, είχε αναπτυχθεί το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, συγκροτημένο και διαρθρωμένο από το 1919 στις γραμμές της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ακριβώς σ' αυτά βρίσκεται η ιδιαιτερότητα του Β΄ σε σχέση από τον Α΄ Πόλεμο: Οτι το μόνο έως τότε σοσιαλιστικό κράτος, η ΕΣΣΔ, μπήκε στον πόλεμο δεχόμενο την επίθεση του ενός ιμπεριαλιστικού μπλοκ και στην εξέλιξη του πολέμου συμμάχησε με το άλλο ενάντια στο επιτιθέμενο. Ο νέος συσχετισμός μεταξύ των δυνάμεων του κεφαλαίου και των εργατικών και λαϊκών δυνάμεων, υπεισέρχονταν από την αρχή στο συσχετισμό μεταξύ των καπιταλιστικών κρατών, τον επηρέαζε χωρίς να αλλάζει το χαρακτήρα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.

 Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν ιμπεριαλιστικός, γιατί αιτία της έκρηξής του υπήρξαν οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις για το ξαναμοίρασμα των σφαιρών επιρροής, των αγορών και των πηγών πρώτων υλών. Τις ανακατατάξεις, οι οποίες είχαν συντελεστεί στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων μετά τον Α΄ Πόλεμο, επιτάχυνε και τροφοδότησε στη διάρκεια του Μεσοπολέμου η μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση του καπιταλισμού 1929 - 1933, αλλά και η νέα που εκδηλώθηκε το 1938. Και τελικά τα δύο ιμπεριαλιστικά μπλοκ συγκροτήθηκαν με βασικές δυνάμεις τους από τη μια τις Γερμανία - Ιταλία - Ιαπωνία και από την άλλη τις ΗΠΑ - Γαλλία - Μ. Βρετανία.

Επομένως, στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μόνον η Σοβιετική Ενωση αγωνιζόταν από δίκαιες θέσεις. Εκανε πρώτα απ' όλα πόλεμο υπεράσπισης της σοσιαλιστικής πατρίδας, πόλεμο αντικαπιταλιστικό. Δίκαιο πόλεμο έκαναν και τα Κομμουνιστικά Κόμματα όπου Γης, καθώς και τα εθνικοαπελευθερωτικά και αντιφασιστικά κινήματα, στα οποία ηγούνταν τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

 Οι ΗΠΑ - Μ. Βρετανία - Γαλλία συμμάχησαν με τη Σοβιετική Ενωση, επειδή είχαν χάσει θέσεις στην πολεμική σύγκρουση, ιδιαίτερα με τη συντριβή της Γαλλίας. Συμμάχησαν, για να ξεμπερδέψουν με τον άλλο ιμπεριαλιστή ανταγωνιστή τους που αμφισβητούσε τη δική τους κυριαρχία. Αυτές τις αντιθέσεις αξιοποίησε και η σοβιετική ηγεσία, συμβάλλοντας στην υπογραφή του Συμφώνου Μόλοτοφ - Ρίμπεντροπ.
Το γεγονός ότι οι ΗΠΑ - Μ. Βρετανία έκαναν πόλεμο αντιλαϊκό και όταν συμμάχησαν με τη Σοβιετική Ενωση επιβεβαιώνεται από σειρά γεγονότων, όπως το ότι επεξεργάζονταν νέες μορφές και μηχανισμούς υπονόμευσης της Σοβιετικής Ενωσης. Ακόμα, με τον υπονομευτικό ρόλο τους στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που ηγούνταν τα Κομμουνιστικά Κόμματα, καθώς και με τη συνεργασία τους και με δυνάμεις που συνεργάζονταν με τους κατακτητές (π.χ. Τάγματα Ασφαλείας στην Ελλάδα) κ.ά.

... και η στρατηγική του κομμουνιστικού κινήματος

Το ζήτημα σχετικά με το χαρακτήρα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ταλάνισε το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Οι επιπτώσεις από τις εναλλασσόμενες και αλληλοσυγκρουόμενες θέσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς ήταν ιδιαίτερα δραματικές στο ΚΚΕ. Τα 3 γράμματα του Ν. Ζαχαριάδη για τον ελληνοϊταλικό πόλεμο αποτυπώνουν αυτές τις αντιφάσεις. Στο Α΄ γράμμα ο πόλεμος χαρακτηριζόταν ως εθνικοαπελευθερωτικός, ενώ στο Β΄ και στο Γ΄ γράμμα ιμπεριαλιστικός και από τις δύο πλευρές.

 Η 12η Ολομέλεια της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Αύγουστος - Σεπτέμβρης 1932) καθόρισε σωστά τη στρατηγική στόχευση των Κομμουνιστικών Κομμάτων:
«Στο αποκορύφωμα της παγκόσμιας κρίσης της καπιταλιστικής οικονομίας, που όλο και φουντώνει, ενόψει του άμεσου κινδύνου μιας νέας ιμπεριαλιστικής παγκόσμιας σφαγής (...) όλο και πλατύτερες μάζες (...) αρχίζουν να καταλαβαίνουν, ότι μόνο ο δρόμος (...) της προλεταριακής επανάστασης, (...) μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση από το ζυγό του κεφαλαίου».

Στη λογοδοσία της ΚΕ του ΚΚ (μπ) της ΕΣΣΔ προς το 17ο Συνέδριο του Κόμματος (26 Ιανουαρίου 1934), ο Ι. Β. Στάλιν επίσης σωστά είπε:
«Οπως βλέπετε, τα πράγματα τραβούν για νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, σα διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση».

Ομως αυτές οι σωστές τοποθετήσεις άλλαξαν την επόμενη χρονιά στο 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το οποίο διαμόρφωσε τη στρατηγική των αντιφασιστικών λαϊκών μετώπων. Στην Εισήγηση προς το 7ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς ήταν χαρακτηριστικά και τα παρακάτω:
«Αυτόν τον καιρό, οι εργαζόμενες μάζες σε μια σειρά καπιταλιστικές χώρες έχουν να διαλέξουν, συγκεκριμένα για σήμερα, όχι ανάμεσα στην προλεταριακή διχτατορία και την αστική δημοκρατία, αλλά ανάμεσα στην αστική δημοκρατία και το φασισμό».

Η θέση για τον ιμπεριαλιστικό Β΄ Πόλεμο υιοθετήθηκε και λίγο πριν και με την υπογραφή του Συμφώνου Ρίμπεντροπ - Μόλοτοφ, για να αλλάξει και πάλι στη συνέχεια.
Δηλαδή, αποσυνδέθηκε η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και για την έξοδο απ' αυτόν, από το στόχο της επαναστατικής εργατικής εξουσίας. Διαχωρίστηκαν οι αστικές δυνάμεις σε δημοκρατικές και φασιστικές και επιλέχτηκαν οι πρώτες ως σύμμαχες του εργατικού κινήματος για μεταβατική κυβέρνηση. Τη σταδιοποίηση του στρατηγικού στόχου ακολούθησε και το ΚΚΕ επί δεκαετίες. Πολύ αργότερα, όταν ήρθε η διεθνής αντεπανάσταση, υποχρέωσε σε μία εξέταση σε βάθος όλης της πορείας μας έως τη δεκαετία 1990.

Μόνο όποιος διδάσκεται από την Ιστορία την τιμά πραγματικά

Την αναγκαιότητα, και επομένως την επικαιρότητα του σοσιαλισμού, το Κόμμα μας τεκμηρίωσε με το 15ο Συνέδριο, που το Πρόγραμμά του προσδιόρισε ως σοσιαλιστικό το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα. Αυτή η προγραμματική αντίληψη του ΚΚΕ πήρε πιο επεξεργασμένη μορφή στο 19ο Συνέδριο.

Αποδείχτηκε και από την ιστορική μελέτη ότι η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού έχουν αντικειμενική βάση και δεν αναστέλλονται ανάλογα με τις συγκυρίες ή ανάλογα με τη μορφή που παίρνει η αστική διακυβέρνηση, από τις κάθε φορά ενδοαστικές αντιθέσεις.

Κι όμως, εδώ και πολλές δεκαετίες, άλλοτε με δική μας ευθύνη και άλλες φορές, γιατί ο αντίπαλος θέτει τα διλήμματα που τον συμφέρουν, το ζήτημα του σοσιαλισμού χαρακτηριζόταν ανεπίκαιρο, σεχταριστικό, αριστερίστικο, τροτσκιστικό.

Τη δεκαετία του '40 ήταν ο φασισμός και ο πόλεμος, που δήθεν απομάκρυναν την πάλη για το σοσιαλισμό.
Αργότερα, ήταν το λεγόμενο μετεμφυλιακό κράτος.
Στη συνέχεια, ήταν η χούντα των συνταγματαρχών, που επέβαλλε την αντιδικτατορική ενότητα.
Μετά τη χούντα, ήταν η «επάρατος δεξιά» που έπρεπε να φύγει από την κυβέρνηση.

Και αφού έφυγε, ήταν η «αλλαγή του ΠΑΣΟΚ» που έπρεπε να περιφρουρηθεί, για να μην ξανανοίξουν τα Μακρονήσια και για να έρθει η Νέα Ελλάδα!...
Και στη συνέχεια, μαζί με την τελευταία βαθιά και παρατεταμένη οικονομική καπιταλιστική κρίση, ήρθαν τα μνημόνια, που με τις σειρά τους, όπως μας λένε διάφοροι, αναστέλλουν την πάλη για το σοσιαλισμό. Ταυτόχρονα, προστέθηκε η εκλογική άνοδος της Χρυσής Αυγής, οπότε τέθηκε το θέμα του αντιφασιστικού μετώπου για την αντιμετώπισή της...

Και αύριο, κάποιο άλλο δίλημμα θα τεθεί, που θα ... καθιστά το σοσιαλισμό ανεπίκαιρο. Κι αν δεν υπήρχε τίποτα απ' όλα αυτά, κάποιοι θα τα ανακάλυπταν.
Βέβαια, ο εγκλωβισμός του εργατικού κινήματος, του ίδιου του Κομμουνιστικού Κόμματος, σε αυτά τα «σκαλοπάτια» είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που δεν αφορούσε μόνο την Ελλάδα, αλλά πρώτα απ' όλα το κίνημα στις πιο ισχυρές καπιταλιστικές χώρες. Κι ας προηγήθηκε πριν 100 περίπου χρόνια η Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση, που επιβεβαίωσε θεωρητικά και πρακτικά ότι η εποχή μας, που εκείνη η επανάσταση εγκαινίασε, είναι εποχή του περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, γεγονός που ισχύει ανεξάρτητα από πισωγυρίσματα.
Ενδεχομένως, θα τεθεί το ερώτημα: Δηλαδή, δεν πρέπει το Κόμμα να παίρνει υπόψη του τις συνθήκες μέσα στις οποίες δρα, γεγονότα που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή της εργατικής τάξης και πολλές φορές έχουν οδυνηρές επιπτώσεις ακόμα και για την επιβίωσή της; Για παράδειγμα, ότι το 1941 - 1944 στην Ελλάδα υπήρχε τριπλή κατοχή; Δεν πρέπει να παίρνει υπόψη του το γεγονός ότι ο φασισμός σηκώνει κεφάλι και επηρεάζει πολιτικά καθυστερημένες λαϊκές μάζες;

Μακριά από εμάς ακόμα και η σκέψη ότι είναι ή ότι ήταν δυνατό να μην παίρνει το ΚΚΕ υπόψη του τέτοια ή άλλα παρόμοια γεγονότα, ότι μπορούσε ν' αδιαφορεί γι' αυτά ή για το μεροκάματο, τη σύνταξη, την ασφάλιση, τη μόρφωση, το ψωμί του λαού. Το ΚΚΕ, 96 χρόνια, έχει στις περγαμηνές του χιλιάδες μικρότερους ή μεγαλύτερους αγώνες, ακόμα και για το πιο μικρό πρόβλημα. Είναι πολλοί οι νεκροί της εργατικής τάξης και του ΚΚΕ, οι εξόριστοι, οι φυλακισμένοι, χιλιάδες οι απολυμένοι για τις συνδικαλιστικές ελευθερίες, για τις συνθήκες δουλειάς, στην πάλη κατά της ανεργίας, ακόμα και για τα συσσίτια στους άνεργους και στις οικογένειές τους. Είναι δικοί μας οι δολοφονημένοι εργάτες στο Πασαλιμάνι το 1923, οι νεκροί του Μάη του '36 και τόσοι και τόσοι ακόμα. Ποιοι είναι αυτοί που κατηγορούν το ΚΚΕ για αδιαφορία, ενώ δήθεν αυτοί νοιάζονται για τη ζωή του λαού; Αποτελούν πρόκληση και συκοφαντία αυτά που ακούγονται από αστούς και οπορτουνιστές, ιδιαίτερα από τον ΣΥΡΙΖΑ, ότι το ΚΚΕ αδιαφορεί για το σήμερα, όταν είναι σε όλους γνωστό ότι το ΚΚΕ και η ΚΝΕ, αυτοτελώς και μέσα από τις γραμμές του ΠΑΜΕ, αγωνίζονται ακόμα και για το ελάχιστο. Ρώτησαν άραγε τους χαλυβουργούς και τους το είπαν αυτό; Είναι πολλοί και σήμερα οι απολυμένοι για τη δράση τους, ενώ άλλοι ζουν με ένα κομμάτι ξερό ψωμί και δεν κάνουν πίσω, παρά τη λυσσαλέα επίθεση, αναδεικνύοντας μια μορφή σύγχρονου ηρωισμού. Αλλά τους φοβίζει η στρατηγική του ΚΚΕ. Αυτή θέλουν να χτυπήσουν και το επιχειρούν και μέσα από την υποκρισία τους για το σήμερα του λαού, που η πολιτική τους καταδικάζει στη φτώχεια. Γνωρίζουν ότι αυτή η στρατηγική, όσο προωθείται, όσο το ΚΚΕ θα γίνεται πιο ισχυρό, τόσο πιο αποτελεσματικό θα γίνεται και το κίνημα για το ψωμί, το μεροκάματο, την Ασφάλιση κ.λπ.

Το θέμα μας όμως τίθεται από εμάς τελείως διαφορετικά. Και τίθεται με συλλογικές κομματικές αποφάσεις έτσι, ώστε να ενισχύεται σήμερα η ταξική πάλη και όχι για να αφορίσουμε ή για να καταδικάσουμε εκείνους που είμαστε σάρκα από τη σάρκα τους, κομμάτι της ίδιας Ιστορίας, μέλη του ίδιου Κόμματος, του ίδιου του διεθνούς κινήματος. Αλλά γιατί πρέπει να γίνουμε καλύτεροι από τους πατεράδες μας και τα παιδιά μας καλύτερα από μας, όπως έλεγε ο Λένιν. Μόνο όποιος διδάσκεται από την Ιστορία του ΚΚΕ την τιμά πραγματικά.

Για την στρατηγική του ΚΚΕ στα χρόνια της Κατοχής

Ετσι, όταν το ΚΚΕ κρίνει σήμερα τη στρατηγική του στα χρόνια της Κατοχής, την κρίνει με βάση το ότι τότε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας δε συνδέθηκε με το λόγο ίδρυσης και ύπαρξης του ΚΚΕ, που είναι η πάλη για την εργατική εξουσία, δηλαδή την πρώτη προϋπόθεση για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.

Ορισμένοι διαχωρίζουν τη στρατηγική σταδιοποίησης από επιλογές συμμαχιών του ΚΚΕ και του ΕΑΜ που οδήγησαν στους απαράδεκτους συμβιβασμούς με τις αστικές δυνάμεις στο Λίβανο και την Καζέρτα. Σου λένε, όλα πήγαιναν καλά μέχρι την Ανοιξη του '44, αλλά στη συνέχεια έγιναν τα λάθη. Για ποιους λόγους έγιναν; Εδώ η απάντηση είναι χλωμή και αβαθής έως ανύπαρκτη. Αλλοι, υπεκφεύγοντας της ουσίας, λένε ότι το ζήτημα θέλει μελέτη, δίχως και να το μελετούν.

Ωστόσο, η μελέτη των ντοκουμέντων της περιόδου και η διεθνής εμπειρία αποδεικνύουν ότι η εξέλιξη της ταξικής πάλης προς το τέλος και μετά τον πόλεμο καθορίστηκε κατά πολύ το προηγούμενο διάστημα.

Στη θέση για το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, το Κόμμα μας έδωσε επείγοντα χαρακτήρα ύστερα από την αυτοδιάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς, το Μάη του 1943. Ας πάμε παραπέρα: Το Γενάρη 1944, η 10η Ολομέλεια της ΚΕ πήρε σχετική απόφαση, που έθετε ως στόχο το «...σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας στην ελεύθερη Ελλάδα, που θα συντονίσει τον εθνικό αγώνα με τις επιχειρήσεις των συμμάχων...». Στη βάση αυτή συγκροτήθηκε η ΠΕΕΑ και ανασχηματίστηκε συμπεριλαμβάνοντας στη σύνθεσή της και αστούς πολιτικούς, ένθερμους υποστηρικτές της σύμπραξης με τις αστικές πολιτικές δυνάμεις της κυβέρνησης του Καΐρου. Ετσι έγινε η Συμφωνία του Λιβάνου και το φυσικό της επακόλουθο, η Συμφωνία της Καζέρτας. Με τη Συμφωνία του Λιβάνου, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ μπήκαν στην κυβέρνηση που είχαν συγκροτήσει τα αστικά κόμματα όλων των αποχρώσεων στο Κάιρο, και τελικά πήραν έξι υπουργεία. Με τη Συμφωνία της Καζέρτας, ορίστηκε ως ανώτατος διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων στην Ελλάδα, δηλαδή και του ΕΛΑΣ, ο Εγγλέζος στρατηγός Σκόμπι.

Στις τότε αναλύσεις του Κόμματος δε γίνεται εκτίμηση για το αν υπήρχε ή δεν υπήρχε τις μέρες εκείνες επαναστατική κατάσταση. Ωστόσο, τέτοια κατάσταση είχε διαμορφωθεί. Οταν ήρθε η απελευθέρωση δεν υπήρχε κυβέρνηση στην Ελλάδα, το αστικό κράτος είχε διαλυθεί, υπολογίσιμος εγγλέζικος στρατός δεν είχε έρθει ακόμα και παντού έκανε έντονη την παρουσία του ο ένοπλος λαός. Χαρακτηριστικό γεγονός ήταν και το κίνημα της Μέσης Ανατολής, που η συντριπτική πλειοψηφία τού εκεί αστικού στρατού είχε ταχθεί με το ΕΑΜ.

Αν το ΚΚΕ είχε διαμορφώσει στρατηγική κατάκτησης της εργατικής εξουσίας, τα γεγονότα θα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Με τη βεβαιότητα της νίκης; Οχι, γιατί αυτή την καθορίζει τελικά ο συσχετισμός δυνάμεων. Αλλά με τη βεβαιότητα ότι μόνο έτσι υπήρχαν μεγάλες πιθανότητες για τη νίκη.

Να, λοιπόν, ποια ήταν η αιτία. Και όσοι υποστηρίζουν ότι με έναν «καλό» Λίβανο τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά, δηλαδή όσοι θέλουν και το σκύλο χορτάτο και την πίτα άθικτη, ας θυμηθούν τα λόγια του Γ. Παπανδρέου, πρωθυπουργού αυτής της «εθνικής κυβέρνησης». Είπε: «... διά να υπάρξη ο Δεκέμβριος, έπρεπε προηγουμένως να είχωμεν έλθει εις την Ελλάδα. Και τούτο ήτο δυνατόν μόνον με την συμμετοχήν και του ΚΚΕ εις την κυβέρνησιν, δηλαδή με τον Λίβανον. Και διά να ευρεθούν εδώ οι Βρετανοί, οι οποίοι ήσαν απαραίτητοι διά την Νίκην, έπρεπε προηγουμένως να είχεν υπογραφή το Σύμφωνον της Καζέρτας. Και διά να γίνη η Στάσις (του Δεκεμβρίου) έπρεπε προηγουμένως να επιμείνω εις την άμεσον αποστράτευσιν του ΕΛΑΣ και να θέσω το ΚΚΕ ενώπιον του διλήμματος ή να αποδεχθή ειρηνικώς τον αφοπλισμόν του ή να επιχειρήση την Στάσιν, υπό συνθήκας όμως πλέον, αι οποίαι ωδήγουν εις την συντριβήν του».

Η λογική του «μικρότερου κακού» οδηγεί πάντα στο «μεγαλύτερο»

Εχει άμεση σχέση και με τα προηγούμενα η καθυστερημένη γενίκευση της πάλης του ΔΣΕ. Το 1946, χρονιά συγκρότησης του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ, ήταν η χρονιά που σημαδεύτηκε από τη σωστή θέση της αποχής του ΚΚΕ και του ΕΑΜ από τις βουλευτικές εκλογές του Μάρτη. Ομως, αυτή η σημαντική θέση έμεινε μετέωρη, ενώ λίγους μήνες αργότερα το ΚΚΕ συμμετείχε στο δημοψήφισμα που θ' αποφασιζόταν η επιστροφή ή όχι του βασιλιά στην Ελλάδα. Επομένως, η σωστή επιλογή της αποχής από τις βουλευτικές εκλογές έμεινε μετέωρη, επειδή συνδέθηκε με τη μετατροπή της ένοπλης πάλης σε μέσο πίεσης για την επιβολή της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης. Κι αυτό, τη στιγμή που η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη μετά το Δεκέμβρη του 1944 και τις ανηλεείς διώξεις δεκάδων χιλιάδων κομμουνιστών, ΕΑΜιτών, ΕΠΟΝιτών, που ακολούθησαν τη συνθηκολόγηση της Βάρκιζας με την οποία ο ΕΛΑΣ παρέδωσε τα όπλα. Το 1946 υπήρχαν ακόμα ισχυρές οργανωμένες λαϊκές δυνάμεις στα αστικά κέντρα, ενώ το ίδιο χρονικό διάστημα δεν ήταν τόσο ισχυρός ο αστικός στρατός, ούτε είχε εκκενωθεί βίαια η ύπαιθρος. Οταν αργότερα την εκκένωσαν οι κυβερνητικές δυνάμεις, ο ΔΣΕ στερήθηκε ανθρώπινες εφεδρείες και κάθε είδους εφοδιασμό. Η καθυστερημένη γενίκευση της ένοπλης πάλης είχε ως αποτέλεσμα να μη ριχτούν στον αγώνα χιλιάδες εργάτες και εργάτριες, αλλά και να εκκαθαρίσει το αστικό κράτος το στρατό από χιλιάδες πρώην αετόπουλα και ΕΠΟΝίτες που τότε ήταν στις γραμμές του και μπορούσαν να τον αποδιοργανώσουν.

Επομένως, η ίδρυση του Γενικού Αρχηγείου ήταν σημαντικό βήμα, γιατί τέθηκαν οι βάσεις για τη δημιουργία του ΔΣΕ. Αλλά δεν ήταν βήμα επαρκές.
Με βάση αυτά τα συμπεράσματα το ΚΚΕ αντιμετωπίζει και την έκφραση του φασισμού στην Ελλάδα στο πρόσωπο της Χρυσής Αυγής. Επιβεβαιώθηκε ότι η αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου μπορεί να είναι ριζική και αποτελεσματική, μόνο όταν συνδέεται με την πάλη για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, για τη λαϊκή συμμαχία, για την εργατική εξουσία και όχι μέσω της συμμαχίας με τις αστικές πολιτικές δυνάμεις ή μέρος αυτών των δυνάμεων. Γιατί και αυτές, παρά τις διαφορές τους με τη Χρυσή Αυγή, αποτελούν τμήμα του αστικού πολιτικού συστήματος όπως και εκείνη. Οι αντιθέσεις τους εκφράζονται στο πλαίσιο της αναμόρφωσης του πολιτικού συστήματος για τη μεγαλύτερη θωράκισή του, ενώ είναι και αντιθέσεις ανάμεσα σε εγχώρια και ξένα τμήματα του κεφαλαίου. Η υπεράσπιση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και του κράτους της είναι ο κοινός παρονομαστής όλων, παρά τις διαφορές που έχουν. Ολων πλην του ΚΚΕ. Αυτό δε σημαίνει ότι οι κομμουνιστές σε κάθε τόπο δουλειάς δεν πρέπει να επιδιώκουν τη συσπείρωση με εργάτες και εργάτριες, με άλλα λαϊκά στρώματα, που δεν έχουν πειστεί ακόμα για την ανάγκη να πάνε μέχρι την εργατική εξουσία.

Η εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, για να χειραφετηθούν από το κεφάλαιο και τα κόμματά του, έχουν συμφέρον να αποβάλουν τη λογική του μικρότερου κακού, γιατί οδηγεί πάντα στο να έρθει το μεγαλύτερο.

Το Κόμμα μας προχωρά στην παραπέρα μελέτη της Ιστορίας του

Το Κόμμα μας, υλοποιώντας την Απόφαση του 19ου Συνεδρίου του, προχωρά στην επεξεργασία του κειμένου για το Δοκίμιο Ιστορίας Α΄ τόμος 1918 - 1949. Οι βάσεις της έρευνας και μελέτης αυτής της περιόδου έχουν τεθεί σε ένα μεγάλο βαθμό με τη μεθοδολογική προσέγγιση, που περιέχεται στο Β΄ τόμο του Δοκιμίου και που αγκαλιάζει την περίοδο 1949 - 1968, με προεκτάσεις και πριν από το 1949, καθώς και με συμπεράσματα που αφορούν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση και την πορεία της ταξικής πάλης τον 20ό αιώνα. Στη διερεύνηση της περιόδου από το 1918, απασχολεί ιδιαίτερα πώς το ΚΚΕ όριζε το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα, καθώς και οι αιτίες που οι σχετικές αναλύσεις του τροποποιούσαν τη στρατηγική του. Γιατί πρέπει να θυμηθούμε εδώ ότι η στρατηγική του ΚΚΕ δεν ήταν πάντα εκείνη των σταδίων στην επαναστατική διαδικασία. Για παράδειγμα, από το 1929 έως το 1933, το Κόμμα μας σωστά καθόριζε ως σοσιαλιστικό το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα. Το ίδιο, όχι πάντα αλλά κατά διαστήματα, και πριν το 1928. Μπορεί η ανάλυση που έκανε για τον καπιταλισμό στην Ελλάδα να είχε αδυναμίες (κι εξάλλου ήταν ένα κόμμα νεαρό), όμως επιβεβαιώθηκε ότι διέθετε τις δυνάμεις εκείνες που το προσανατόλιζαν σε σωστή βασικά κατεύθυνση. Το γιατί αυτή δεν κυριάρχησε τελικά είναι ένα θέμα που πρέπει να απαντηθεί.

Χρήσιμα, λοιπόν, τα διδάγματα, δίνουν απάντηση και σε όσους εργαζόμενους υποστηρίζουν καλοπροαίρετα σήμερα ότι η συμμετοχή του ΚΚΕ σε μια κυβέρνηση πάνω στο καπιταλιστικό έδαφος θα βοηθήσει και το λαό, θα είναι και υπέρ του ΚΚΕ. Ομως, η εμπειρία έδειξε ότι η συμμετοχή χαντάκωσε και το λαό και το ΚΚΕ. Και μάλιστα ένα λαό που είχε τα όπλα. Γιατί συνέβη αυτό, παρά τη λαϊκή δύναμη εκείνων των χρόνων; Γιατί συμμετοχή του ΚΚΕ σε αστική διακυβέρνηση σημαίνει στην πράξη παραίτηση του ΚΚΕ από τον αυτοτελή πολιτικό ρόλο του και προσχώρησή του σε κάποια μορφή διαχείρισης του καπιταλισμού. Δηλαδή, σημαίνει να σκάβει άθελά του το λάκκο το δικό του και του λαού.

Αυτά είναι τα πραγματικά γεγονότα και τα διδάγματά τους αποτελούν την καλύτερη απάντηση και στον φραξιονισμό του λεγόμενου «Εργατικού Αγώνα» και της «Νέας Σποράς» και όσων με ψεύτικες ονομασίες επιτίθενται στο ΚΚΕ, κρύβοντας το πρόσωπό τους και επικαλούμενοι την πείρα του παρελθόντος, από την οποία, με αυταρέσκεια, δε βγάζουν κανένα συμπέρασμα.

Δικαίωμά τους. Ομως κρίνονται και για την πολιτική υποκρισία, χαρακτηριστικό και αυτό του οπορτουνισμού. Γιατί δεν κρύβουν μόνο το όνομα αλλά και τους σκοπούς τους. Γι' αυτό δε λένε ότι χρησιμοποιούν την ΕΑΜική πάλη για να προωθήσουν το στόχο της σύμπραξης με τον ΣΥΡΙΖΑ και άλλα συναφή οπορτουνιστικά - ρεφορμιστικά σχήματα. Αυτή είναι η θέση τους για τη λεγόμενη «μεταβατική κυβέρνηση», κι ας κάνουν κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για δεξιά στροφή, για συμβιβασμό με το κεφάλαιο, την ΕΕ, το ΝΑΤΟ. Κρύβουν τον ίδιο συμβιβασμό, κατηγορώντας το ΚΚΕ ότι σεχταριστικά εγκατέλειψε το στόχο μιας «κυβέρνησης του αντιμονοπωλιακού μετώπου».

Πραγματικά «εθνικά συμφέροντα» είναι τα συμφέροντα της εργατικής τάξης

Αποδείχτηκε και από την πείρα της δεκαετίας 1940 - 1949, αυτό που το Κόμμα μας υπογραμμίζει σήμερα: Οτι τα πραγματικά «εθνικά συμφέροντα» ταυτίζονται με τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, με την επαναστατική πάλη τους για την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου. Οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, τους οποίους ποτέ δεν προκαλούν οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις, αποτελούν συνέχεια, με άλλα μέσα, με τα όπλα, της αντιλαϊκής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής που οι κυρίαρχες αστικές τάξεις, είτε είναι αμυνόμενες, είτε είναι επιτιθέμενες, εφαρμόζουν και εφάρμοζαν και στην περίοδο της ειρήνης. Επομένως, το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα οφείλει να κάνει και στον πόλεμο (και μάλιστα πιο αποφασιστικά λόγω της κατάστασης) εκείνο που επιβάλλεται να κάνει και σε καιρό ειρήνης: Να χτυπήσει την αιτία της εκμετάλλευσης και του πολέμου, την καπιταλιστική εξουσία και τα μονοπώλια, που θυσιάζουν τους λαούς για τα κέρδη στο όνομα της υπεράσπισης της πατρίδας, άλλοτε με την ανεργία και την πείνα, άλλοτε και με τον πόλεμο. Η τέτοια πολιτική διαμορφώνει προϋποθέσεις για δίκαιη ειρήνη, δίχως προσαρτήσεις και παραβιάσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων κάθε λαού, είτε είναι στην πλευρά των επιτιθέμενων είτε στην πλευρά των αμυνόμενων. Οσον αφορά την παραβίαση ή καταπάτηση της εθνικής ανεξαρτησίας από τα επιτιθέμενα ιμπεριαλιστικά κράτη, αυτήν την παίρνει υπό την προστασία της η εργατική τάξη και οι δυνάμεις του στρατού που θα περάσουν με το μέρος της. Σε κάθε χώρα υπάρχουν δύο έθνη, δύο πατρίδες. Από τη μία των εκμεταλλευτών και από την άλλη των υπό εκμετάλλευση.

www.rizospastis.gr