ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ! : Ενα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για τον Δεκέμβρη του 1944 - το γράμμα ενός Βρετανού φαντάρου στην εφημερίδα «Daily Worker», τις μέρες που έπαιρνε μέρος στη Μάχη της Αθήνας

«Οι 23 μέρες που ακολούθησαν είναι γεμάτες από ηρωικά κατορθώματα του λαού και απίστευτες θηριωδίες των Σκόμπιδων και των προδοτών. Η Καισαριανή είναι υποχρεωμένη ν' αντιμετωπίσει την πίεση ολόκληρης Ταξιαρχίας, ενώ το πυροβολικό και τ' αεροπλάνα τη σωριάζουν κάθε μέρα στα ερείπια (...) τα πυρομαχικά, όμως, σώνονται και όσοι μένουν ζωντανοί πέφτουν στα χέρια του εχθρού. Και τότε φάνηκε η θηριωδία και η ανανδρία (...) όρμησαν σα θηριά απάνω στους αιχμαλώτους και τους κομμάτιασαν με τις ξιφολόγχες και τους σουγιάδες. Η ιατροδικαστική έκθεση λέει πως μόνο το πτώμα του Καπετάν Ορέστη είχε 50 μαχαιριές στο στήθος και το κεφάλι. Ντρεπόμαστε (...)» («Οι ανατολικές συνοικίες το Δεκέμβρη του 1944». Εκδοση της 6ης Αχτίδας της ΚΟΑ. Αθήνα 1945. Επανέκδοση από τη «Σύγχρονη Εποχή», 2014).

Βρετανοί στρατιώτες «καλύπτουν» την οδό Κριεζώτου, στη μάχη της Αθήνας

Και να, κοντά 75 χρόνια μετά, μια λέξη έρχεται ξανά στην επιφάνεια: «Ντρέπομαι!». Από το στόμα ενός Βρετανού φαντάρου. Που την έγραψε στους γονιούς του εκείνες τις μέρες και είδε το φως της δημοσιότητας στις 23 Δεκέμβρη του 1944, στην εφημερίδα «Daily Worker». Και φτάνει ξανά σε μας από την επιστολή που μας έστειλαν δύο σύντροφοι από το ΚΚ Βρετανίας. «Βρήκαμε», αναφέρουν, «στα αρχεία του "Daily Worker" (οργάνου του ΚΚ Βρετανίας) ένα συγκλονιστικό γράμμα ενός δημοκρατικού Βρετανού στρατιώτη που υπηρετούσε στην Αθήνα, κατά τα Δεκεμβριανά. Το γράμμα εστάλη στην οικογένειά του που το παρέδωσε στον "Daily Worker", ο οποίος το δημοσίευσε το Σάββατο 23 Δεκέμβρη 1944. Είναι η προσωπική κατάθεση των γεγονότων ενός ουδέτερου ανθρώπου με ιδιαίτερες δημοκρατικές ευαισθησίες. Φαίνεται δε ότι τα αισθήματα αποτροπιασμού που ένιωθε ο συγκεκριμένος, δεν ήταν μόνο δικά του, αλλά και άλλων συστρατιωτών του».

Πίσω στο χρόνο, λοιπόν: Στις 14 Νοέμβρη «δύο αυτοκίνητα, το ένα αγγλικό (...) πήγαν στο Θησείο από το Σχολείο - Φρουραρχείο της "Χ", φόρτωσαν όπλα και 50 Χίτες, που τους μετέφεραν στο Ρουφ. Εκεί οι Αγγλοι τούς έδωσαν αγγλικές στολές τις οποίες πήραν στο χέρι και έφυγαν» (Αρχείο ΚΚΕ, έγγραφο 424400, δελτίο πληροφοριών με θέμα «Σύμμαχοι - Αίγυπτος - Καταγγελίες», 11/1944, σελ. 1).

Είναι οι μέρες που οι Βρετανοί αξιωματούχοι «διαβεβαίωναν» πως «η Μεγάλη Βρετανία δεν πρόκειται να αναμιχτεί σε καμιά περίπτωση στα εσωτερικά της Ελλάδας». Οι δηλώσεις αυτές αναπαράγονταν και από τον «Ριζοσπάστη» (22 Νοέμβρη 1944).

H δεύτερη σελίδα του «Daily Worker» στις 23 Δεκέμβρη 1944, με πρώτο θέμα της την επιστολή του Βρετανού στρατιώτη και τίτλο «Ντρέπομαι»

Στα τέλη του Δεκέμβρη του '44 οι Αγγλοι ξεπερνούσαν ήδη τις 60.000, με δεκάδες άρματα μάχης, αεροπλάνα, βαριά όπλα και τα κανόνια του στόλου τους.

Και κινούνταν με βάση την οδηγία του Τσόρτσιλ προς τον Σκόμπι: «Πρέπει να συντρίψετε όλες τις δυνάμεις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ που θα πλησιάζουν προς την πόλη (...) μην διστάσετε πάντως να ενεργείτε σα να βρίσκεστε σε κατεχόμενη πόλη, όπου έχει ξεσπάσει τοπική εξέγερση».

Και δημιουργήθηκε, κοντά στ' άλλα, και το μέτωπο της Καισαριανής, που κράτησε 25 μέρες. Στις 25 Δεκέμβρη φτάνει στην Αθήνα ο Τσόρτσιλ. Δυο μέρες πριν, στις 23 Δεκέμβρη, δημοσιεύθηκε το γράμμα του Βρετανού φαντάρου στον «Daily Worker». Το τέλος του Δεκέμβρη βρίσκει τους Βρετανούς με 210 νεκρούς, 1.000 περίπου τραυματίες και 733 αγνοούμενους. Οι ντόπιοι συνεργάτες τους είχαν 1.000 - 1.200 νεκρούς.

Είχαν όμως ήδη εξοντώσει περισσότερους από 3.000 αμάχους με 1.326 αεροπορικές επιθέσεις, στις οποίες χτυπήθηκαν και 2.000 μαχητές του ΕΛΑΣ και των άλλων οργανώσεων του ΕΑΜ.

Πάμε, λοιπόν, στο γράμμα. 23 Δεκέμβρη 1944, «Daily Worker», σελίδα 2:

ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ!

Η επιστολή του Βρετανού στρατιώτη σε μεγέθυνση, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα

«Αυτό το συγκινητικό, θυμωμένο γράμμα γράφτηκε από στρατιώτη που υπηρετεί με τις δυνάμεις υπό τις διαταγές του Στρατηγού Σκόμπι στην Αθήνα. Στάλθηκε στην οικογένειά του, η οποία μας ενημέρωσε ότι πριν πάει στο εξωτερικό δεν συνδεόταν με κανένα πολιτικό κόμμα. Φανερώνει τη βαθιά αγανάχτηση ενός Αγγλου δημοκράτη», αναφέρει στον πρόλογο η εφημερίδα και παραθέτει ολόκληρο το γράμμα, υπό τον τίτλο «Ντρέπομαι»:

«ΗΔΗ σας έχω γράψει για την κατάσταση των πραγμάτων στην Αθήνα. Ο Τύπος στην πατρίδα ετοιμάζει κείμενα.

Αναρωτιέμαι εάν σας πληροφορούν για τα ακριβή τεκταινόμενα. Αραγε οι ερωτήσεις στο Κοινοβούλιο θα απαντηθούν ειλικρινά; Φοβάμαι πως όχι.

Πρώτα από όλα, ντρέπομαι, ντρέπομαι πολύ, για το ρόλο που παίζει η Βρετανία εδώ. Από την πρώτη επιχείρηση της αστυνομίας, που άνοιξε πυρ εναντίον μίας ειρηνικής διαδήλωσης, ολόκληρη η πόλη αντηχεί πυροβολισμούς τουφεκιών, οπλοπολυβόλων και κανονιοβολισμούς από τα τανκς σε όλες τις συνοικίες.

Για μία ολόκληρη μέρα, πάνω κάτω, ήταν αρκετά σοβαρά τα πράγματα μεταξύ των αστυνομικών και του ΕΑΜ. Επειτα εμείς, κατόπιν διαταγών από το Λονδίνο, μπλεχτήκαμε.

Δεν μπορώ να ξεχάσω ότι δώσαμε σοβαρές διαβεβαιώσεις πως δεν θα εμπλακούμε στα εσωτερικά πολιτικά ζητήματα αυτής της χώρας και ότι εμάς, το στράτευμα, μας συμβούλεψαν να πράξουμε αναλόγως. Πώς τιμήθηκε αυτή η ιερή διαβεβαίωση;

Από το τελευταίο μου γράμμα τα τανκς μας, τα όπλα μας έχουν δει αρκετή δράση και έχουν τσακίσει φιλελεύθερες και κομμουνιστικές δυνάμεις, οι οποίες τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια ακούραστα πάλευαν ενάντια στο φασισμό. Είναι αλήθεια. Είμαι εδώ και έχω αρκετά καλή γνώση της κατάστασης.

Διεξάγεται μία ανελέητη μάχη της Δεξιάς ενάντια στην Αριστερά. Θυμηθείτε ότι η Αριστερά (ΕΑΜ) αγκαλιάζει έξι κόμματα, από τους φιλελεύθερους μέχρι τους κομμουνιστές (ΚΚΕ), ότι πριν ξεκινήσουν τα προβλήματα έξι υπουργοί της κυβέρνησης παραιτήθηκαν σε υποστήριξη αιτημάτων που στη συνέχεια ο λαός κινητοποιήθηκε για να τα διασφαλίσει. Ομως ολόκληρο το βάρος της βρετανικής δύναμης μπήκε στα γεμάτα, υποστηρίζοντας τη Δεξιά ενάντια στην Αριστερά.

Παρατηρώντας τα πράγματα από μία απόσταση, είμαι σίγουρος ότι οι άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν τις ζωές τους σύμφωνα με τους όρους της Χάρτας του Ατλαντικού και της Συνδιάσκεψης της Τεχεράνης θα νικήσουν. Ελεύθεροι από την ανέχεια, από το φόβο, με ελευθερία θρησκευτικής πίστης, λόγου. Τι παραμύθια πρέπει να ειπωθούν πριν εξασφαλιστούν αυτά τα αιτήματα;

Πέρα από πολλές θλιβερές σκηνές, άκουσα τα τανκς να συντρίβουν με τις βολές τους το Αρχηγείο του ΕΑΜ μαζί με τους υπερασπιστές του, είδα το ένα μετά το άλλο τα "Spitfire" (σχεδόν καθημερινά) να ρίχνουν χιλιάδες βόμβες στις αιφνίδιες εφορμήσεις τους, σχεδόν μέσα στα σπίτια του κόσμου!

Τι άξιζαν οι διαβεβαιώσεις μας στον ελληνικό λαό; Το αίμα μου βράζει από τα πράγματα που κάνουν στο όνομά μας. Νιώθω τόσο άσχημα για αυτό το θέμα που απαίτησα να δω τον επικεφαλής αξιωματικό και του εξέθεσα τις απόψεις μου.

Εύχομαι να μπορούσα να βρίσκομαι στο Κοινοβούλιο, να ακούσω και να πάρω μέρος στη συζήτηση που απ' ό,τι καταλαβαίνω θα λάβει χώρα. Θα έτριβα τη ντροπή που νιώθω από τις πράξεις μας στα μούτρα της κυβέρνησης που ευθύνεται για αυτά τα εγκλήματα.

Η δημοκρατία μας (λέξη ελληνική) πέφτει σαν καυτό μολύβι στα κορμιά του ελληνικού λαού. Τι μας χωρίζει, εμένα από τα παιδιά, ποια αιτία; Για ποιο λόγο μάτωσε αυτή η χώρα, βομβαρδίστηκε, και ο Θεός ξέρει τι άλλο;

Ειλικρινά, είμαι σοκαρισμένος με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα - και δεν είμαι ο μόνος. Πιστέψτε με, η καρδιά και το μυαλό μου βράζουν από αυτές τις καταραμένες εξελίξεις. Ποιος, οκτώ βδομάδες πριν, θα μπορούσε να είχε προβλέψει αυτή την κατάσταση των πραγμάτων;

Εχω έντονα αρνητικά συναισθήματα - ναι - αλλά επίσης σας διαβεβαιώνω ότι τα αντικειμενικά γεγονότα είναι ότι η κυβέρνησή μας σκόπιμα και ανελέητα επιβάλλει μία αντισυνταγματική κυβέρνηση στις πλάτες ενός συμμάχου, που επέδειξε ανυπέρβλητη ανδρεία. Βλέποντας τι συμβαίνει ακριβώς αυτή τη στιγμή, η Χάρτα του Ατλαντικού και η Συνδιάσκεψη της Τεχεράνης δεν αξίζουν ούτε κάλπικη δεκάρα.

Ολα τα παραπάνω δεν αποτελούν στρατιωτικό μυστικό, δεν λένε τίποτα για τους πολεμικούς στόχους για τους οποίους ο λαός μας υπέφερε, έχασε τόσα πολλά.

Η ελευθερία του ελληνικού λαού εξαφανίζεται - και μαζί της θα εξαφανιστεί η δική μας, εάν δεν προσέξουμε. Εν κατακλείδι, άλλη μια φορά σας λέω, ντρέπομαι γι' αυτό που συμβαίνει, είναι ζωώδες και αηδιαστικό. Χαίρομαι που "άνοιξα τα χαρτιά μου" στον επικεφαλής αξιωματικό μου. Αυτή μου η πράξη με έκανε να νιώσω λιγάκι πιο καθαρός, όχι όμως πολύ. Τα τεκταινόμενα σήμερα στην Ελλάδα είναι ευθύνη δική μου, δική σας, των γειτόνων, του χωριού, της πόλης, της χώρας.

Μας στιγματίζουν όλους».

Θ.Λ.

πηγή