Η «κακιά στιγμή», τα τρυκ και οι οδυνηρές εκπλήξεις (Του Νίκου Ζαρταμόπουλου)

Τετριμμένα μέσα στον κυνισμό τους ήταν τα πρωθυπουργικά τεχνάσματα που παρακολουθήσαμε στη Βουλή πριν λίγες μέρες. Έργα πολυπαιγμένα κι εύκολα αναγνωρίσιμα: η προσφιλής σε όλες τις αστικές κυβερνήσεις «μέθοδος του Χότζα», και το παπανδρεϊκό mea culpa. Πρόκειται για τεχνάσματα εμμέσως αλληλοσυμπληρούμενα.

Είδαμε, δηλαδή, να προσπερνιέται διαμιάς το αντιλαϊκό περιεχόμενο των μέτρων ύψους 3,8 δις ευρώ που περιλαμβάνονται στη «συγκροτημένη πρόταση» της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προς τους δανειστές, μπροστά στη «φρίκη» και το «σοκ» που προκάλεσε η δημοσιοποίηση του πακέτου μέτρων ύψους 6 δις που υπέβαλαν οι «θεσμοί». Μα από πού ήρθε αυτή η φρικιαστική επιμονή των δανειστών; Δεν ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που διαβεβαίωνε προεκλογικά και μετεκλογικά ότι θα υποχωρούσαν είτε λόγω μη αντοχής στον «πεντοζάλη» είτε γιατί θα έβλεπαν το συμφέρον τους;

Εδώ έρχεται το δεύτερο τέχνασμα, αυτό της εξομολογημένης αφέλειας: πώς να μη συγχωρήσει κανείς κοτζάμ πρωθυπουργό που ομολογεί από το βήμα της Βουλής τη «δυσάρεστη έκπληξή» του για την αδιαλλαξία των δανειστών. «Δεν μπορούσε να τη φανταστεί» τόση αδιαλλαξία, δήλωσε αφοπλιστικά κ. Τσίπρας. Ωστόσο επειδή προφανώς, σαν καλός Ευρωπαίος, προτιμά να χαρακτηριστεί στο τέλος αφελής παρά κακοπροαίρετος, διατρανώνει ευθύς την πεποίθησή του ότι αυτές οι προτάσεις είναι απλώς μια «κακιά στιγμή για την Ευρώπη ή ένα κακό διαπραγματευτικό τρυκ». Μια τέτοια επίδειξη αγνού ευρωπαϊστικού ιδεαλισμού αξίζει ασφαλώς μια «δεύτερη ευκαιρία», αξίζει να περιμένουμε να δούμε αν οι δανειστές αποσύρουν τελικά τις απαίσιες προτάσεις τους και έρθουν στις δικές μας αυταπόδεικτα «λογικές» και «ήπιες» για τον λαό… Έτσι ο κύκλος των τεχνασμάτων κλείνει κι επιτυγχάνεται το αρχικό ζητούμενο, που είναι να καταπιεί ο λαός αμάσητο το πικρό χάπι των αντιλαϊκών μέτρων του έτοιμου κυβερνητικού πακέτου κι ενδεχομένως των νέων δυσάρεστων υποχωρήσεων που θα κριθεί αναγκαίο να προστεθούν σε αυτό.

Επιστέγασμα αυτών των τεχνασμάτων ήταν το θράσος να εμφανιστεί προκαταβολικά το κυβερνητικό πακέτο μέτρων σαν καρπός μιας αγωνιστικής και εθνικά αξιοπρεπούς στάσης. Υποχωρούμε, αλλά υπερήφανα, ήταν το κρυφό μήνυμα των χυδαιολογιών Καμμένου περί «όρθιας διαπραγμάτευσης». Είναι διαχρονικά χαρακτηριστικός ο τρόπος με τον οποίο ο πατριωτισμός της αστικής τάξης κλείνει συμφεροντολογικά το μάτι στον λαό την ίδια στιγμή που ντύνει με δάφνες και γαλανόλευκες τον εξανδραποδισμό του (ακριβώς όπως εμφανίστηκε ως συμφέρουσα, λογική και πατριωτική η δημιουργία νέας νατοϊκής βάσης στο Αιγαίο).

Η συγκυβέρνηση προσπαθεί με όλα αυτά τα τεχνάσματα να εμφανίσει σαν «ξεπούλημα» (στο οποίο αντιστέκεται «υπερήφανα») μόνο αυτό που της ζητούν τώρα οι δανειστές και να δικαιώσει αυτό που έχει ήδη γραπτώς παραχωρήσει.

Αυτό είναι και το πραγματικό τρυκ της υπόθεσης: η προσπάθεια της συγκυβέρνησης να πείσει ότι διεξάγεται ένας υπέρ πάντων αγώνας ανάμεσα σε δύο κείμενα, ενώ εύκολα μπορεί να διαπιστωθεί ότι αυτά βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση. 

Τρυκ πάντως δεν είναι τα μέτρα που προτείνουν οι δανειστές στο κείμενό τους, ούτε βέβαια αυτά οφείλονται σε κάποια κακιά στιγμή. Είναι μέτρα που έχουν εξαγγελθεί κατ’ επανάληψη, μέτρα που έχουν γραφτεί με μεγάλα και καθαρά γράμματα παλιότερα σε Λευκές Βίβλους, στην στρατηγική της Λισαβόνας, μέτρα που στον έναν ή στον άλλον βαθμό εφαρμόζονται σε ολόκληρη την ΕΕ. Είναι μέτρα τέλος που έχουν συμπεριληφθεί στο μεσοπρόθεσμο και στα μνημόνια (αυτά που η κυβέρνηση με την υπογραφή της στις 20 Φεβρουαρίου έχει αποδεχτεί την ισχύ τους).
Ο πρωθυπουργός παριστάνει λοιπόν τον αφελή όταν «εκπλήσσεται οδυνηρά» από τις προτάσεις των δανειστών, με σκοπό να παρασύρει τους εργαζόμενους σε μια αληθινά οδυνηρή αφέλεια: να πιστέψουν ότι αυτά τα μέτρα μπορούν να ανακοπούν από άλλα μέτρα που, βρίσκονται μεν στην ίδια κατεύθυνση αλλά είναι «μικρότερης έντασης», να εναποθέσουν τις ελπίδες τους στην «όρθια διαπραγμάτευση» της συγκυβέρνησης, που έχει ήδη βάλει στο προκρούστειο τραπέζι της δικής της πρότασης το εισόδημα και τα δικαιώματά τους.

Να γιατί οι κυβερνητικές κορώνες περί αξιοπρέπειας δεν θέλουν τον λαό πραγματικά αξιοπρεπή και αγωνιζόμενο, αλλά από χέρι ηττημένο. Θέλουν εργαζόμενους που να έχουν αποδεχτεί πλήρως τον ορίζοντα της ΕΕ και της καπιταλιστικής ανάκαμψης, να έχουν ενταφιάσει κάθε ελπίδα για καλύτερη ζωή για τους ίδιους και για τα παιδιά τους και να ελπίζουν μόνο κάποιοι να καθυστερήσουν κάπως το αναπόφευκτο που έρχεται. 

Αξιοπρεπείς και αγωνιζόμενοι είναι οι εργαζόμενοι όταν δεν συμμερίζονται την προσποιητή αφέλεια των κυβερνητών τους αλλά με τα δικά τους ταξικά μέσα, με όπλο τη συλλογική σκέψη και δράση αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα όπως είναι. Και η πραγματικότητα λέει πως συλλογικές συμβάσεις, μισθοί, «τριετίες», συντάξεις και δικαιώματα δεν έχουν βρεθεί κατά τύχη ή από γινάτι στο στόχαστρο. Δεν βάλλονται από παρεξήγηση, ή επειδή οι ιθύνοντες των θεσμών δεν έχουν τάχατες δει τις σωστές εκθέσεις και τα σωστά νούμερα ώστε να καταλάβουν το «λάθος» τους όπως μας υπαγορεύει το κυβερνητικό παραμυθάκι. Είναι βασική επιλογή του μονοπωλιακού κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών οργανισμών να τα συντρίψει αργά ή γρήγορα, είναι επιλογή συνυφασμένη με την ΕΕ και την πορεία της.

Μόνο η ταξική οργανωμένη πάλη ενάντια στα μονοπώλια και την εξουσία τους, ενάντια στις ιμπεριαλιστικές ολοκληρώσεις είναι εκείνη που μπορεί, και τα επιμέρους μέτρα αυτής της επίθεσης να τα ανακόπτει και ελπίδα για τον λαό να γεννά. Μόνο σε αυτή η πάλη μπορεί οι συνεχείς οδυνηρές εκπλήξεις που δοκιμάζουν οι εργαζόμενοι να μετατραπούν σε οδυνηρές εκπλήξεις για το κεφάλαιο.

Νίκος Ζαρταμόπουλος

Εφημερίδα Νέο Εμπρός http://neo-empros.net, 

φ. 1090, 10-6-2015, σελ. 7