ΓΙΑΤΙ ΚΑΙΝΕ ΤΟ «ΡΑΧΩΝΑ» ;

Του Μάνου Δούκα *

Πάνε πέντε χρόνια σχεδόν που «κάποιος τρελός» βάζει κάθε καλοκαίρι φωτιές στο Μόλυβο. Το θέμα έχει πάρει διαστάσεις, απασχολεί αρμόδιους και αναρμόδιους, λέγονται και γράφονται χιλιάδες θεωρίες και σκέψεις. «Θεωρίες» που εξαντλούν τη φαντασία τους στο βαθμό τρέλας ενός περίεργου που τον κυνηγάνε όλοι αλλά δε μπορούν να τον πιάσουν. Και στην ντετεκτιβίστικη αναζήτηση του ποιός είναι ο εμπρηστής.

Εγώ δεν είμαι ντετέκτιβ της πυροσβεστικής, ούτε μέντιουμ. Αλλά θα τολμήσω κι εγώ δυο τρεις σκέψεις σχετικές με το μεγάλο αυτό θέμα.

1. Πρέπει να έχουν μπει μέχρι τώρα πάνω από 100 (!!!) φωτιές στα πέντε αυτά χρόνια. Πόσο φυσιολογικό είναι το ότι όλες μπαίνουν στο ίδιο μέρος; Αν κάποιος ήταν «τρελός εμπρηστής» ή «θέλει να γελοιοποιήσει το κράτος» (έτσι ακούγεται στο Μόλυβο) γιατί δεν πάει να το γελοιοποιήσει και σε κανένα άλλο μέρος αλλά επιμένει να καίει το ΡΑΧΩΝΑ; Τι έχει στο Ράχωνα; Τι είναι εκεί;

2. Ας δούμε λοιπόν λίγο τι είναι ο Ράχωνας. Είναι ένας λόφος ανάμεσα στην Πέτρα και το Μόλυβο, κατάφυτος (δεν είναι πια) με πρίνους. Προσδιορίζεται ανάμεσα στα «ΔΕΛΦΙΝΙΑ», το δρόμο του Βαφειού και το «ΚΑΒΑΚΙ» - το λιμάνι, της Πέτρας. Είναι ο χώρος που έχει την καλύτερη θέα στο Μόλυβο και στη θάλασσα.

Είναι ο χώρος που οι αρχαίες πινακίδες που έχουν βρεθεί τον προσδιορίζουν ως το «ΤΕΜΕΝΟΣ» της αρχαίων Μηθυμναίων. Είναι ο μόνος αδόμητος ακόμα χώρος ανάμεσα στα δυο πιο τουριστικά χωριά της Λέσβου. Είναι το μόνο δασωμένο σημείο κοντά στη θάλασσα. Είναι αυτό που εύκολα θα χαρακτηρίζαμε ως «ΦΙΛΕΤΟ». Αυτά δεν τα έχει παρατηρήσει κανένας ακόμα; Ή μήπως είναι ... «άσχετα» με το θέμα;

3. Δε χρειάζεται κανείς να έχει «ενόραση» για να φανταστεί το χώρο ανάμεσα στο Μόλυβο και την Πέτρα ενωμένους με οικοδομές, σπίτια, ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία, σε μια προοπτική όχι πολλών χρόνων. Αρκεί να ... κοιτάξει το «παρόν» για να δει το «μέλλον» της περιοχής που είναι ένας ενιαίος οικιστικός χώρος ανάμεσα στο Μόλυβο και την Πέτρα, που θα έχουν γίνει ένα χωριό.

4. Προσοχή: μ΄ αυτό δεν χαρακτηρίζω ύποπτο όποιον έχει χτίσει σ΄αυτή την περιοχή. Άλλωστε είναι ιδιωτικά τα οικόπεδα. Συνήθως αυτά τα «αναπτυξιακά σχέδια» δεν τα κάνουν κάποιοι μικροί νοικοκύρηδες που θέλουν να αξιοποιήσουν ένα κτηματάκι που έχουν, αλλά οι μεγάλοι «οραματιστές» της «ανάπτυξης». Κάποιος που πάει να αξιοποιήσει την περιουσία του δε φτιάχνει σενάρια και σχέδια για ολόκληρη την περιοχή. Αυτός απλώς εκμεταλλεύεται αυτά που κάνουν ή που σχεδιάζουν οι «μεγάλοι». Περιμένετε και θα φανεί. Πάντα αυτά τα «απόρρητα» κρίνονται εκ του αποτελέσματος. Κάποιος θα βγει πολύ κερδισμένος απ΄όλο αυτό το «πανηγύρι». Θα δούμε.

5. Εκτός απ΄ τις άναρθρες κραυγές και κατάρες για τον «εμπρηστή», τον «τρελό», που «τον ξέρουν αλλά δε μπορούν να τον πιάσουν στα πράσα», κλπ, ακούγονται και σοβαρές σκέψεις. Για παράδειγμα, ένας πρώην δήμαρχος Μολύβου, που έχει καλή γνώση της περιοχής και της τουριστικής οικονομίας, μου έλεγε προχτές ότι «όταν πιάσουν αυτόν που βάζει τις φωτιές θα πάθουμε όλοι πλάκα» ή «θα πέσουμε όλοι απ΄ τα σύννεφα» (δε θυμάμαι την ακριβή φράση). Αυτό δε σημαίνει ότι ξέρει ποιός βάζει τις φωτιές. Αλλά κάνει κι αυτός σκέψεις πιο σοβαρές απ΄ τις «παιδικές πλάκες» και το «κρυφτούλι». Αυτές τις σκέψεις άραγε τις συμμερίζεται κανείς άλλος απ΄ τους υπεύθυνους φορείς; Ή θα συνεχίσουν να παίζουν τις «κουμπάρες» για πολύ καιρό ακόμα;




6. Διάβασα κι άκουσα διάφορα άλλα, για το «πως θα το σταματήσουμε» ή «πως θα τον πιάσουμε». «Να βάλουν κάμερες», «να έρθει ο στρατός», να ... να ... Δεν έχω ακούσει κανέναν όμως ακόμα να αναρωτιέται ή να απαντά στα ερωτήματα:

• Είναι δασική αυτή η περιοχή που καίγεται συνεχώς;

• Είναι χαρακτηρισμένη δασική;
• Κι αν δεν είναι ... θέλουμε να χαρακτηριστεί;
• Είναι αναδασώσιμη;
• Και κυρίως: Εμείς τι θέλουμε να είναι; Πως φανταζόμαστε την περιοχή αυτή αύριο; (Ανα)δασωμένη - όπως ήταν; Ή χτισμένη;

- Απ΄ τις απαντήσεις σ΄αυτά τα ερωτήματα προκύπτει και το τι θα πρέπει να ζητά ο Δήμος και η τοπική κοινωνία.
- Αν θέλει να υπηρετήσει τον τόπο και την ομορφιά του, τότε κάνει αναδάσωση και ενέργειες για να χαρακτηριστεί δασική και αναδασωτέα και να εμποδιστεί η οικοδόμηση.
- Αν νομίζει ότι όλα είναι θέμα «αγοράς», τότε κάνει τώρα «γαργάρες» κι αφήνει την «αγορά» να κάνει την «αναπτυξιακή δουλειά της».

Μου ΄λεγε λοιπόν μια μη Ελληνίδα κάτοικος Μολύβου ότι «αν θέλετε να σταματήσουν οι φωτιές, χαρακτηρίστε την περιοχή δασική και απαγορεύστε τη δόμηση σε κάθε κομμάτι τέτοιας γης που καίγεται, για τα επόμενα 25 χρόνια» (Έτσι λέει ότι γίνεται στη Γαλλία). Άντε ντε;

7. Κάποιος άλλος πάλι μου έλεγε ότι ένας πρίνος μέσα σ΄ ένα χωράφι δε μπορεί να κοπεί για να χτίσεις. Το απαγορεύει η δασική υπηρεσία. Αλλά αν καεί, τότε το χωραφάκι είναι ελεύθερο. Είναι αλήθεια αυτό; Τι λέει η δασική υπηρεσία; Και τι ισχύει για την περίπτωση που κάποιο τέτοιο κτήμα καίγεται; Αναδασώνεται ή.... γαργάρα και παύει να είναι δασική περιοχή;

8. Ίσως να με χαρακτηρίσει κανείς ευφάνταστο ή καχύποπτο. Ίσως να πούνε πάλι για θεωρίες συνωμοσίας. (Η μόνη συνομωσία που βλέπω εγώ παντού είναι ο νόμος του κέρδους που είναι προφανής συνομωσία ενάντια στην ανθρωπότητα). Αλλά η Πανελλήνια (και όχι μόνο) εμπειρία από πυρκαγιές, δείχνει ότι όπου υπάρχει φωτιά υπάρχει και ... «επενδυτικό σχέδιο». Στην Πάρνηθα, στον Πύργο της Ηλείας και παντού. Γενικά, όταν βλέπετε συστηματικό εμπρησμό ... ψάξτε για τις χρήσεις της γης και πως αυτές αλλάζουν ή διαμορφώνονται.

Έτσι λοιπόν, με βάση αυτό το κριτήριο κι εγώ το μόνο που ζητώ να απαντηθεί είναι: Γιατί καίνε το Ράχωνα;

* Ο Μάνος Δούκας είναι μαθηματικός, μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών.