ΠΡΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΗΘΥΜΝΑΣ .... ΕΝΤΑΥΘΑ

Του Μάνου Δούκα *

Αν κάνουν διαγωνισμό για το ποιος περνάει καλύτερα τη γραμμή του ΠΑΣΟΚ, για το «Νέο σχολείο» και το ρόλο των γονιών σ΄ αυτό, αυτός ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ θα είναι ... ο Σύλλογος Γονέων του Δημοτικού Σχολείου Μολύβου. Ας εξηγηθώ: Το σχολείο μας έχει ανάγκες. Όχι σαν αυτές που πάντα είχε. Όλα τα σχολεία της Ελλάδας έχουν τα ίδια προβλήματα: Δεν έχουν φράγκο. Δεν έχουν ούτε καν σχολική επιτροπή (μια υπάρχει για όλο το νησί) λόγω Καλλικράτη. Ο Δήμος «αδυνατεί» και δεν ενδιαφέρεται να καλύψει τις ανάγκες. Η σχολική χρονιά πλησιάζει ... με απειλητικές διαθέσεις. Και «χρηματοδοτικό» φως στον ορίζοντα δεν φαίνεται.

Ο Σύλλογος λοιπόν αυτός, προκειμένου «να λυθεί» το πρόβλημα, πήρε ορισμένες πρωτοβουλίες:

Μάζεψε λεφτά κι αγόρασε πετρέλαιο για το χειμώνα, με διάφορους τρόπους (π.χ. πουλώντας σάντουιτς που κάποιος επιχειρηματίας τους παραχώρησε δωρεάν κλπ). Βάλανε ένα κουτάκι στα μαγαζιά για έρανο και μια ταμπελίτσα (στα Ελληνικά και στα Αγγλικά) που λέει «Βοηθείστε για τις ανάγκες του σχολείου» (ή κάπως έτσι). Και το αποκορύφωμα: Έβαλαν τα παιδιά του σχολείου, να ξαπλώσουν και με τα σώματά τους να γράψουν «THΑNK YOU» (Ευχαριστώ στα Αγγλικά), τα έβγαλαν φωτογραφία κι αυτή την εικόνα την έκαναν χαρακάκια και σελιδοδείκτες, που τα πουλάνε στα τουριστικά μαγαζιά έναντι 3 ευρώ, για τις ανάγκες του σχολείου.

Η γραμμή του Υπουργείου ολοκάθαρη: Το «σχολείο» που κάνει ό,τι μπορεί για να επιβιώσει μόνο του, χωρίς καμμιά κρατική ενίσχυση. Το «σχολείο» που φορτώνει το βάρος της λειτουργίας του στους γονείς γιατί το κράτος ... δε θέλει. «Έχεις λεφτά; Έχεις και σχολείο. Δεν έχεις ... Χάσου». Δεν πληρώνει πια το κράτος σχολεία, υγεία και γενικά τίποτα που αφορά το λαό. Το κράτος πληρώνει μόνο τους βιομήχανους, τους εφοπλιστές, τις τράπεζες. Και όλα στην κοινωνία να λειτουργούν ανταποδοτικά. Έχεις; Δίνεις; Τότε παίρνεις. Σχολείο, Υγεία, Περιβάλλον, κλπ. Έτσι λοιπόν ο Σύλλογος αυτός, όχι μόνο δεν αντιδρά στα προβλήματα, όχι μόνο δε ζητά τίποτα απ΄ αυτούς που τα οφείλουν, αλλά νομιμοποιεί και εξωραϊζει την πολιτική του Υπουργείου, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ.

Εγώ θα θεωρήσω όμως ότι οι άνθρωποι του Συλλόγου δεν έχουν τέτοιες προθέσεις. Ότι κινούνται (προφανώς έτσι είναι) απ΄ τα πια αγνά αισθήματα. Δε θα κρίνω προθέσεις. Θα διατυπώσω λοιπόν μόνο ορισμένα ερωτήματα που ισοδυναμούν με τις αντιρρήσεις μου:

· Το να κάνετε έστω ένα έγγραφο προς το Δήμο και να ζητήσετε κάτι (ας πούμε ... λεφτά για το πετρέλαιο), σας φαίνεται τόσο ... τερατώδες; Το να διεκδικήσετε, να σας λύσουν το πρόβλημα, είναι ... ακραίο; Δεν σας πέρασε απ΄ το μυαλό ότι όλοι οι γονείς κι οι Σύλλογοί τους σ΄ όλη την Ελλάδα αντιμετωπίζουν το ίδιο πρόβλημα και είναι απαραίτητο να ενώσετε κι εσείς τη φωνή σας με το οργανωμένο κίνημα των γονέων, για τη διαμαρτυρία και τη διεκδίκηση;

· Δεν καταλαβαίνετε ότι το κράτος, σας λέει «κόψτε το λαιμό σας» κι εσείς απαντάτε «Εντάξει θα τον κόψουμε»; Ότι έτσι διευκολύνεται το κράτος και το δήμο να παραιτηθούν (όπως έχουν ήδη σχεδιάσει) από κάθε πλευρά του κοινωνικού τους ρόλου; Δεν καταλαβαίνετε ότι αν δεν καταγγείλεις αυτόν που φταίει για τα χάλια του σχολείου, τότε είναι σαν να του κάνεις πλάτες και να τον δικαιολογείς; Δεν καταλαβαίνετε ότι μ΄ αυτό τον τρόπο κάνετε ότι και η κυβέρνηση, η ΕΕ, η τρόϊκα κλπ; Δηλαδή συμβάλλετε στο να πληρώσει την κρίση ο λαός, που δε φταίει σε τίποτα; Δεν καταλαβαίνετε ότι σήμερα στη μέση της κρίσης, δεν είναι η ώρα να ζητάς λεφτά απ΄ τους εργαζόμενους; Δεν καταλαβαίνετε ότι έτσι όλοι θα πληρώνουμε για όλα και το κράτος που εισπράττει τους υψηλότατους άμεσους και έμμεσους φόρους (απ΄ τον εργαζόμενο κι όχι απ΄ την πλουτοκρατία) δε θα πληρώνει τίποτα για μάς, για να μπορεί να τα δίνει όλα εύκολα στους τραπεζίτες;

· Αλλά κι αν πούμε «Πάει στο διάολο, δεν πειράζει, ας το κάνουν». Μέχρι πότε νομίζετε ότι μπορείτε να κρατάτε το σχολείο έτσι; Πόσα άλλα πράγματα νομίζετε ότι θα μπορέσετε να πληρώσετε στο σχολείο; Γιατί αν το Υπουργείο ή ο Δήμος δει την «καλή σας διαγωγή», θα σας ζητά ολοένα και περισσότερα. Δεν καταλαβαίνετε ότι την επόμενη χρονιά οι προϊστάμενοι του σχολείου, ο δήμος, οι δάσκαλοι κι οι γονείς θα ζητούν ευθύνες από σας για οτιδήποτε που χρειάζεται το σχολείο και δεν το αγοράσατε εσείς; Δεν καταλαβαίνετε ότι όσο ταϊζετε αυτό το κράτος - μινώταυρο, τόσο θα σας ζητά κι άλλα;

- Θα διορίσετε εσείς και θα πληρώσετε και δασκάλους, όταν τον Οκτώβρη δε θα έχει στείλει το Υπουργείο;

- Θα καθαρίζετε εσείς και το σχολείο κάθε μέρα, όταν το υπουργείο κι ο Δήμος δε θα σας στείλουν καθαρίστρια;

- Θα αγοράσετε εσείς στα παιδιά και σχολικά βιβλία, τώρα που το Υπουργείο θα τα καταργήσει; 

· Αν εσείς (ή άλλος σύλλογος) δεν είχατε τη διάθεση ή τη δυνατότητα (κυρίως οικονομική) να κάνετε όλα αυτά που κάνετε για να λειτουργήσει το σχολείο, τότε θα έπρεπε να ρημάξει το σχολείο απ΄ την κυβερνητική εγκατάλειψη χωρίς να διαμαρτυρηθεί κανείς;

· Φανταστείτε ένα χωριό που στα μαγαζιά του υπάρχουν δέκα «κουτιά εράνου» για διάφορους «καλούς σκοπούς»: Ένα για το δημοτικό σχολείο, ένα για το νηπιαγωγείο, ένα για το γυμνάσιο, ένα για το δημοτικό ιατρείο, ένα για τη συγκοινωνία, ένα για το συνεταιρισμό, ένα για την παραλία, ένα για την αποπεράτωση του ιερού ναού, ένα για το πανηγύρι της Αγίας Θεοκτίστης .... Γιατί όχι; Τι είναι αυτό που δίνει σ΄ εσάς το δικαίωμα να κάνετε έρανο και δε δίνει το ίδιο δικαίωμα σ΄ όλους;

· Δεν καταλαβαίνετε ότι έτσι τα σχολεία χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το αν οι γονείς των παιδιών μπορούν να πληρώνουν ή όχι; Δεν καταλαβαίνετε ότι αυτή η λογική είναι αδιέξοδη γιατί κάποια στιγμή οι γονείς δε θα μπορούν (ή δε θα θέλουν) να πληρώσουν άλλο;

· Και πάνω απ΄ όλα: Δεν καταλαβαίνετε ότι μ΄ αυτό που βάλατε στα παιδιά σας να κάνουν τους διαπαιδαγωγείτε να είναι δουλικοί απέναντι στον κάθε ξένο; Ότι έτσι επιβεβαιώνετε κι αναπαράγετε ολόκληρη την σχετική προπαγάνδα που κυκλοφορεί αυτό τον καιρό στην Ευρώπη για τη «ζητιάνα» Ελλάδα και τους Έλληνες που «χρωστάνε και παρακαλάνε για λεφτά»;

· Δεν καταλαβαίνετε ότι αυτό που βάλατε να κάνουν τα παιδιά, δεν έχει διαφορά απ΄ αυτό που βάζουν κάποιοι γύφτοι, που βάζουν τα παιδάκια τους ζητιανεύοντας στα φανάρια ή να πουλάνε χαρτομάντηλα ή να παίζουν ακορντεόν στις παρέες (Είναι «νωρίς» ακόμα για τέτοιες ευφάνταστες πρωτοβουλίες ή δε σας έχουν περάσει ακόμα απ΄ το μυαλό);

Μάλιστα μια κυρία, μόλις της το είπα, μου είπε ότι «και στην Ταϋλάνδη κάποιοι γονείς, βγάζουν τα παιδιά τους στην παιδική πορνεία για να ζήσει η οικογένεια». Δηλαδή για «καλό και αναγκαίο σκοπό». Ομολογώ ότι είναι υπερβολική έως και άδικη αυτή η «σύγκριση». Όμως αυτά τα πράγματα είναι σαν την εγκυμοσύνη: δεν υπάρχει «λίγο έγκυος» και «πολύ έγκυος». Έτσι κι αυτό το θέμα: Δεν υπάρχει «λίγο δουλάκια» (εδώ) και «πολύ δουλάκια» (στην Ταϋλάνδη). Η λογική (των γονιών τους) είναι ίδια.

Σα να βλέπω τα επόμενα βήματά σας. Δεν είμαι μάγος, αλλά τα περιγράφουν άριστα πολλοί παιδαγωγοί από τις Σκανδιναβικές χώρες, απ΄ την Αγγλία και τις ΗΠΑ. Για παράδειγμα ο γνωστός σκηνοθέτης Μάϊκλ Μούρ, που δεν είναι κομμουνιστής, αλλά ένας συντηρητικός Αμερικάνος, στο βιβλίο του «Ηλίθιοι Λευκοί» (Δεν ξέρω ποιους εννοεί. Κάντε δικές σας υποθέσεις), περιγράφει το «σχολείο» στις ΗΠΑ: Ένα σχολείο που οι γονείς κι οι δάσκαλοι φτιάχνουν ένα «συμβούλιο» που αποφασίζει για όλα: Προϋπολογισμό και προγραμματισμό. Πώς θα βρουν έσοδα. Πώς θα χρησιμοποιήσουν τα παιδιά και το σχολείο για να βρούν έσοδα. Κι οι λύσεις που περιγράφει ότι εφαρμόζονται εκεί είναι:

Νοικιάζουν χώρους του σχολείου σε ιδιώτες. Κάνουν εράνους. Βάζουν τα παιδιά να πουλάνε διάφορα αντικείμενα στα φανάρια (σοκολάτες, χαρτομάντηλα, κλπ). Όλο το σχολείο (μαθητές και δάσκαλοι) μαζεύουν μανιωδώς κουπόνια από κάποια προϊόντα που δίνουν δώρα υλικά απαραίτητα για τη λειτουργία του σχολείου (Από χλωρίνες μέχρι πίνακες και τετράδια). Παραχωρούν πλευρές της λειτουργίας του σχολείου σε επιχειρήσεις. Για παράδειγμα η πετρελαϊκή εταιρεία «EXON MOBIL», μετά το «ναυάγιο» του πετρελαιοφόρου της «ΕΧΟΝ VALDEZ» που «έσκισε» την Αλάσκα, ανέλαβε να κάνει ... περιβαλλοντική εκπαίδευση σ΄ όλα τα σχολεία της Αλάσκας. Τα σχολεία έχουν σπόνσορα και χορηγό. Για παράδειγμα χιλιάδες σχολεία στις ΗΠΑ έχουν χορηγό την Coca Cola. Κι άλλα τόσα την Pepsi Cola. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται: Το σχολείο λειτουργεί με εντολές της εταιρείας, έχει το όνομα της εταιρείας, υπηρετεί τους στόχους της εταιρείας. Οι δάσκαλοι για να τους κρατήσουν στη δουλιά αναγκάζονται και γίνονται πλασιέδες των εταιρείων σε βάρος των πελατών γονιών. Τα σχολεία έχουν χορηγό ανάλογα με το οικονομικό επίπεδο των γονίων των μαθητών τους. Ανάλογα με το αν ο χορηγός έχει ενδιαφέρον ή όχι γι αυτό το σχολείο αυτής της γειτονιάς. Τα σχολεία είναι κατηγοριοποιημένα. Αν σ΄ ένα σχολείο δεν έχουν λεφτά οι γονείς και δεν έχουν χορηγό, τότε αναγκάζονται να διαλέγουν ποιών μαθημάτων δασκάλους θα προσλάβουν και ποιά μαθήματα δε θα κάνουν καθόλου στα παιδιά τους, οι δάσκαλοι κάνουν τις καθαρίστριες κλπ. Πολλά ακόμα λέει για το σχολείο στην «αναπτυγμένη καπιταλιστική βαρβαρότητα». Δε τα θυμάμαι όλα. Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να το διαβάσετε αυτό το βιβλίο.

Όταν κάποιος κάνει πράγματα σχετικά με το «παιδί» και το «σχολείο», είναι άκρως απαραίτητο να μπορεί σκέφτεται και με επιστημονικά, παιδαγωγικά, ψυχολογικά κριτήρια. Όταν στο σχολείο ο καθένας χρησιμοποιεί τα παιδιά για να κάνει ό,τι «του κατέβει», τότε αυτό δεν είναι σχολείο: Είναι τηλεπαιχνίδι. Ή είναι ... μπίζνα. Ή είναι ... «Μπάτε σκύλοι αλέστε ...».

Όταν μιλάμε για «σχολείο», δε μιλάμε για το δικό μας συγκεκριμμένο σχολείο, ή για το δικό μας παιδί, αλλά για όλα τα σχολεία και όλα τα παιδιά. Η μοίρα του σχολείου σας και των παιδιών σας, είναι ίδια με τη μοίρα όλων των παιδιών της χώρας, ότι και να κάνετε. Ξέρετε ... το να βλέπεις τα παιδιά όλου του κόσμου σαν να είναι δικά σου παιδιά και να αγωνιάς για όλα μαζί, λέγεται ευαισθησία, πολιτισμός, καλλιέργεια, παιδαγωγική. Το να λες «τα δικά μου να είναι καλά» αδιαφορώντας για το τι γίνεται γύρω σου, λέγεται βαρβαρότητα, ωχαδερφισμός, υπανάπτυξη ...

Λέγεται εν τέλει φασισμός. Κυρίως όμως είναι αδικαιολόγητη μικροαστική αισιοδοξία και υπερφίαλη μικροαστική φιλοδοξία, μιας κάστας ανθρώπων που ονειρεύονται ότι «τα μπορούν όλα», ότι μπορούν να σωθούν την ώρα που γύρω τους βουλιάζουν όλα. Ότι το σχολείο αυτό μπορεί να σωθεί και όλα τ΄ άλλα ας γίνουν στάχτη. Μιας κάστας ανθρώπων που κοιτάζουν «απ΄ την άλλη μεριά» για να μη δουν τη σίγουρη μοίρα τους που είναι η προλεταριοποίησή τους. Για να μη δουν ότι εχθρός τους είναι αυτός που προσπαθούν να «φτάσουν» – ο καπιταλιστής. Και φίλος της είναι αυτός που εξορκίζουν - η εργατική τάξη. Ότι όσο και να παλεύουν για να γίνουν καπιταλιστές (έστω και μικροί) είναι καταδικασμένοι να κατρακυλούν αργά ή γρήγορα στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα, λόγω ανταγωνισμού με αυτούς που ζηλεύουν: τους μεγάλους καπιταλιστές που πνίγουν σιγά σιγά όλους τους «μικρομεσαίους».

Σας υπενθυμίζω ότι εγώ «Δεν έχω ούτε μια άσπρη τρίχα στη ψυχή μου, ούτε σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας» (Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκυ). Προσπάθησα να γράψω νηφάλια και με κατανόηση. Να καταπνίξω την οργή μου. Αλλά δεν μπορώ να κάνω «γαργάρα». Θεωρώ αυτό που κάνατε ακραίο. Και ειδικά αυτό που κάνατε στα παιδάκια ΣΑΣ με το «THANK YOU» το θεώρω ΕΜΕΤΙΚΟ. Ούτε «αντιδραστικό» θα το πω, ούτε «ΠΑΣΟΚΙΚΟ», ούτε «ζητιανιά», ούτε «ραγιαδισμό», ούτε τίποτα άλλο απ΄ αυτά που έτσι κι αλλιώς ισχύουν. Το κρίνω ΕΜΕΤΙΚΟ.

* Ο Μάνος Δούκας είναι μαθηματικός, μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών.