ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ

Το ότι έχω διαβάσει αρκετά βιβλία, δεν με καθιστά «κριτικό βιβλίου». Κι αυτό που γράφω δεν το γράφω γιατί νομίζω ότι αν το πω εγώ είναι δεδομένο. Όμως είναι μια στήλη «γνώμης». Κι εγώ πάντα γράφω τη γνώμη μου. Κι η γνώμη που γράφω σήμερα είναι ότι αν δεν έχετε διαβάσει ακόμα το βιβλίο «Απ΄ την 4η Αυγούστου ως τις μέρες μας. Η γενική πορεία της ταξικής πάλης» του Μάκη Μαίλη, εκδόσεις ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, τρέξτε να το αγοράσετε και να το διαβάσετε γρήγορα.

Είναι ένα βιβλίο γεμάτο στοιχεία.

· Στοιχεία που ο καθένας μπορεί να βρει βέβαια, αφού όλα «κάπου υπάρχουν». Σε αρχεία. Σε άπαντα. Σε ντοκουμέντα. Σε τόμους ατέλειωτους που δεν είναι εύκολο να αναζητήσει ο καθένας μας. Όμως μέσα σ΄ αυτό το βιβλίο μπορείς να βρεις μαζεμένα τα πιο σημαντικά απ΄ τα στοιχεία που σου χρειάζονται για να διαμορφώσεις άποψη για την εποχή και τα γεγονότα που περιγράφονται.
· Στοιχεία που λίγο πολύ γνωρίζαμε αλλά δεν ήταν εύκολο κάθε φοράς να τα φέρνουμε στην επιφάνεια μέσα απ΄ τους τόμους των «κομματικών μας βιβλίων».
· Αλλά και στοιχεία που δε γνώριζαν πολλοί από μας. Ποιος ήταν ο αληθινός ρόλος του Βενιζέλου; Πως πήρε την εξουσία ο Μεταξάς; Τι έγραφε στο δεύτερο και στο τρίτο του γράμμα ο Ζαχαριάδης (Γνωστό είναι κυρίως το πρώτο); Γιατί προτάθηκε στον Παπανδρέου να ηγηθεί του ΕΑΜ και γιατί αυτός αρνήθηκε ; Τι σχέση είχε ο αστικός πολιτικός κόσμος της Ελλάδας ( Πάγκαλος, Παπανδρέου, Κανελλόπουλος, κλπ ) με τις κυβερνήσεις που είχαν διορίσει οι Γερμανοί στη χώρα (Τσολάκογλου κλπ); Ποια «εργολαβία» ομολογεί ότι ανέλαβε ο Γ. Παπανδρέου μετά την κατοχή απ΄ τον Τσώρτσιλ ; Και άλλα τέτοια ενδιαφέροντα.

Είναι ένα βιβλίο «επιχείρημα». Με «γιατί» και «επομένως». Που πιάνει κάθε στιγμή της ιστορίας και αναζητά τις αιτίες, τα γεγονότα και τα αποτελέσματά τους. Που αναζητά τις προθέσεις της κάθε πλευράς όπως αυτές περιγράφονται απ΄ τα «δικά» της λόγια.
· Λόγια σαν αυτά του Χάρι Τρούμαν : «Αν δούμε ότι η Γερμανία κερδίζει τον πόλεμο, οφείλουμε να βοηθήσουμε τη Ρωσία. Κι αν τον κερδίζει η Ρωσία, οφείλουμε να βοηθήσουμε τη Γερμανία και με τον τρόπο αυτό να τους αφήσουμε να σκοτώσουν όσο μπορούν περισσότερους». Για να καταλαβαίνει ο καθένας πόσο … «αντιφασιστική» ήταν η αντιφασιστική συμμαχία. Λόγια που από μόνα τους αποτελούν αποδείξεις.
· Ή σαν αυτά του Έντι Μάγιερς που έλεγε : «Η ρίζα του αγγλοαμερικανικού προβλήματος στην Ελλάδα μεταξύ 1941 – 1944 ήταν ότι παρά τις προσπάθειές μας να κάνουμε την αντίσταση και την εξόριστη κυβέρνηση περισσότερο αντιπροσωπευτικές, ώστε να μειώσουμε τις δυσχέρειες της Ελλάδας όταν θα κέρδιζε την ελευθερία της, η άμεση στρατιωτική μας πολιτική υποστήριξης (σ.σ δεν λέει υποστήριξη, λέει πολιτική υποστήριξης) του ΕΑΜ- ΕΛΑΣ ( του μεγαλύτερου μέχρι τότε κινήματος αντίστασης) ήρθε σε άμεση αντίθεση με τα μακροπρόθεσμα πολιτικά μας σχέδια»
· Λόγια σαν αυτά του λεγόμενου «Γέρου της Δημοκρατίας» που έλεγε : «Εις την Ελλάδα το ΚΚΕ είχε καταστεί παντοδύναμον και είχε συγκροτήσει την κυβέρνησιν των βουνών – την ΠΕΕΑ. Και η αγωνία από την οποία αδιαλείπτως κατειχόμην ήττο : Πως θα κατελύετο ; Δύο ήσαν τα στάδια δια να φθάσωμεν εις την νίκην : πρώτον , η έλευσις είς Αθήνας και δεύτερον ο αφοπλισμός του ΚΚΕ. Δια να έλθομεν εις τας Αθήνας – ως αντίπαλοι του ΚΚΕ – δεν διεθέταμεν δυστυχώς ούτε εις το εσωτερικός ούτε εις το εξωτερικός ελληνικάς δυν/άμεις, αριθμητικώς επαρκείς δια να αντιμετωπίσουν τας μυριάδας του ΕΛΑΣ, τακτικού και εφεδρικού»
· Λόγια σαν αυτά του Τσώρτσιλ που έλεγε : «Τα βρετανικά στρατεύματα πραγματοποίησαν εισβολή στην Ελλάδα, η οποία δεν υπαγορεύετο από πολεμικής αναγκαιότητα». Θα βρείτε μέσα δεκάδες τέτοια παραδείγματα που σας είναι χρήσιμα στην σκέψη και στην επιχειρηματολογία σας.

Είναι ένα βιβλίο Απόδειξη. Που μπορεί να μην αλλάζει τη γνώμη που έχει ο καθένας μας συνειδητά, ή υποσυνείδητα ή συναισθηματικά, για την εποχή εκείνη και τα γεγονότα, αφού ταυτίζεται μ΄ αυτήν. Όμως αποτελεί «απόδειξη» ότι η γνώμη μας είναι αληθινή. Στηρίζεται στα πραγματικά γεγονότα κι όχι στην προπαγάνδα των νικητών του εμφυλίου.
Είναι ένα βιβλίο Γενίκευση. Που πιάνει τις ιστορίες του καθενός μας και τις εντάσσει μέσα στο ιστορικό πλαίσιο. Που βοηθά να εντάξουμε σ΄ ένα γενικό συμπέρασμα την κάθε «τοπική» ή την «οικογενειακή» ιστορία. Που κλείνει και ολοκληρώνει το πάζλ των διάφορων γεγονότων που πολλοί από μας έχουμε σκόρπια και καμιά φορά ασύνδετα στο μυαλό μας.
Είναι ένα βιβλίο Σύνοψη ιστορίας. Για καθέναν που χρειάζεται να έχει μαζεμένη όλη αυτή τη συλλογική εμπειρία. Όχι απλά περιγραφικά. Αλλά και δίνοντας για κάθε στιγμή και εποχή την εικόνα, τις αιτίες, τα αποτελέσματα. Τη ματιά του κόμματος. Τη δική μας οπτική. Τη ματιά της εργατικής τάξης και του ΚΚΕ.
Είναι ένα βιβλίο Συμβολή για όποιον ιστορικό αύριο θα ασχοληθεί πάλι με αυτή την ιστορική περίοδο. Ένα βιβλίο που σίγουρα θα αποτελεί από τώρα και μετά … «βιβλιογραφία» για τους επόμενους συγγραφείς ιστορίας της αντίστασης και του εμφυλίου. Μπορεί ο ιστορικός του μέλλοντος να έχει πολλά ακόμα να γράψει γι αυτή την περίοδο. Όμως το βιβλίο τούτο αποτελεί προσφορά στο κόμμα, στον αναγνώστη, στον αριστερό άνθρωπο που νοιάζεται και πονά για την ιστορία. Που θέλει με αγωνία να μάθει τα πως και τα γιατί για να βγάλει συμπεράσματα για το σήμερα και την ταξική πάλη όπως διεξάγεται. Γιατί το βιβλίο δεν είναι «ιστορία» γενικά κι αόριστα. Είναι ( όπως λέει και στον τίτλο του ) η γενική πορεία της ταξικής πάλης.
Είναι ένα βιβλίο Απάντηση στη λαθολογία. Ναι. Ένα βασικό μεγάλο λάθος έγινε, που οδήγησε σε όλα τα υπόλοιπα. «Το κόμμα μας, παρά την τεράστια συνεισφορά και τον πρωταγωνιστικό του ρόλο, δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τη στρατηγική που θα οδηγούσε προς την επαναστατική επίλυση του προβλήματος της πολιτικής εξουσίας και τότε ακόμη, ιδίως μετά το 1943, που οι συνθήκες επέβαλλαν να θέσει το ζήτημα της επαναστατικής κατάκτησης της εξουσίας». Κι αυτό δεν είναι ην γνώμη του συγγραφέα, αλλά είναι απόσπασμα απ΄ τα σύγχρονα ντοκουμέντα του κόμματος (Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ για τα 90 χρόνια του ΚΚΕ).

Είναι ένα βιβλίο Απάντηση στην παλιά και σημερινή συκοφαντία και αντικομουνιστική υστερία. Απάντηση στην σύγχρονη προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία.
Είναι ένα βιβλίο που ξαναθυμίζει ότι η ιστορία δεν είναι «γνώμη», αλλά έχει γεγονότα, αιτίες, αποτελέσματα, πρωταγωνιστές που είναι δεδομένα. Γι αυτό η ιστορία είναι επιστήμη και δεν είναι … τηλεπαιχνίδι.
Είναι ένα βιβλίο που δε μπορεί να μη το χρησιμοποιεί στο μάθημά του ο κομμουνιστής, ο αριστερός, ο δημοκράτης εκπαιδευτικός, όταν διδάσκει ιστορία.
Ένα βιβλίο που όπως λέει και στον τίτλο του φτάνει «ως τις μέρες μας», δίνοντας για όλο το διάστημα πολύτιμα γνωστά και άγνωστα στοιχεία. Φτάνει ως τις μέρες μας, όχι μόνο για να τις συνδέσει με το τότε, αλλά κυρίως για να δει και δείξει το σημερινό αγώνα μας, μέσα απ΄ την εμπειρία του τότε.

Δεν τα λέω αυτά γιατί ο Μάκης είναι στέλεχος του κόμματος και στο βιβλίο του γράφει αυτά που σκέφτομαι κι εγώ κι όλοι μας γι αυτή την περίοδο. Τα λέω γιατί έτσι ένοιωσα διαβάζοντας το βιβλίο. Τα λέω γιατί κι αυτοί που δε συμφωνούν με τη δική μας γνώμη, προκειμένου να διαμορφώνουν άποψη για το τι έγινε τότε, για τι λέμε εμείς, πρέπει να έχουν όλα τα στοιχεία που δίνουμε. Κι αυτό το βιβλίο είναι μια πολύ καλή «συλλογή» τέτοιων αποδεικτικών στοιχείων. Το λέω γιατί κι ο «αντικειμενικός» μελετητής της ιστορίας που θέλει να δει και την «άλλη πλευρά», δηλαδή τη δική μας, χρειάζεται αυτό το βιβλίο γιατί είναι σύνοψη όχι της γνώμης μας ( εμείς δε νομίζουμε ότι η ιστορία είναι μια … «γνώμη» ) αλλά της πραγματικότητας όπως την έζησαν κι όπως τη βλέπουν οι κομουνιστές. Και για τον επιστήμονα ιστορικό, είναι ένα πόνημα της συλλογικής γνώμης και εμπειρίας των κομμουνιστών γι αυτά τα χρόνια.

Μάνος Δούκας, εφημ. Νέο Εμπρός

...