Πολλές είναι οι φωνές, ειδικά στην νεολαία, που αποθεώνουν τη χρήση και την αξιοποίηση του διαδικτύου αλλά και των νέων τεχνολογιών γενικότερα, ως ένα εργαλείο “δήθεν” ουδέτερο που θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στην πάλη του εργατικού κινήματος. Το ότι είναι όντως ένα νέο στοιχείο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, το θέμα είναι όμως να δούμε πώς πραγματικά επιδρά στην ταξική πάλη.
Προτού ανατρέξουμε στην πείρα που υπάρχει τα τελευταία χρόνια και εξετάσουμε κατά πόσο είναι σωστή ή όχι η παραπάνω άποψη, θυμίζουμε τον θεμέλιο λίθο απ’ όπου προκύπτει η στάση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ απέναντι στο διαδίκτυο και την αξιοποίησή του.
Το διαδίκτυο δεν αποτελεί ένα ουδέτερο εργαλείο, αλλά δημιουργήθηκε και αναπτύσσεται ιστορικά από τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και όχι έξω και ανεξάρτητα από αυτές.
Παρότι ένας χρήστης του διαδικτύου μπορεί να μην το συνειδητοποιεί, αυτό κυριαρχείται από μονοπωλιακούς ομίλους, οι οποίοι ελέγχουν τόσο υποδομές όσο και τη μεταδιδόμενη πληροφορία.
Μάλιστα πρόσφατα ξεκίνησε πρωτοβουλία μονοπωλίων όπως οι Νokia, Ericsson, Samsung, Facebook κ.ά. για την παροχή φθηνού ίντερνετ σε περιοχές με χαμηλή πρόσβαση όπως η Αφρική με διπλή στόχευση. Από τη μία για τον πολλαπλασιασμό των χρηστών που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από τις συσκευές και τις εφαρμογές τους και από την άλλη για την αύξηση των εσόδων τους από διαφημίσεις στο Facebook και τις πωλήσεις κινητών1.
Με αυτό ως βάση, δηλαδή το ζήτημα της ιδιοκτησίας, σε ποιας τάξης τα χέρια βρίσκεται το διαδίκτυο, πρέπει να κρίνουμε τα διάφορα “κινήματα” που εμφανίζονται να “οργανώνονται” μέσω αυτού και το αξιοποιούν ως βασικό μέσο οργάνωσης, πληροφόρησης, κινητοποίησης -όπως λένε.
Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
Τα τελευταία χρόνια, και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η καπιταλιστική οικονομική κρίση, εμφανίστηκαν οι “αγανακτισμένοι” των πλατειών στην Ισπανία και στην Ελλάδα, το κίνημα “occupy wall street”στις ΗΠΑ, οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στην Τουρκία και τη Βραζιλία.
Αυτά τα κινήματα είχαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά (όπως βέβαια και διαφορές, αλλά δεν είναι θέμα αυτού του κειμένου μια βαθύτερη ανάλυση) όπως:
ένα θολό αντικυβερνητικό προσανατολισμό, τη συμμετοχή σε αυτές μεσαίων στρωμάτων και τμημάτων νεολαίας από αυτά, αντιδραστικά συνθήματα που εμφανίστηκαν σε ορισμένες από αυτές τις κινητοποιήσεις όπως «έξω τα κόμματα» κλπ, το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις αξιοποιήθηκαν στα πλαίσια ενδοαστικών ανταγωνισμών και αναδιατάξεων αστικών πολιτικών δυνάμεων.
Κοινά χαρακτηριστικά, εκτός των άλλων, και όσον αφορά στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών (μέσα κοινωνικής δικτύωσης, smartphones για άμεσο ανέβασμα video και φωτογραφιών, κ.ά.) υπήρχαν και στη λεγόμενη “Αραβική Άνοιξη” στη Β. Αφρική και Μέση Ανατολή, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό της Αιγύπτου.
Πώς προβάλλει τα παραπάνω η αστική τάξη;
Κατά το Economist -περιοδικό που προβάλλει εδώ και σχεδόν 2 αιώνες τα συμφέροντα της βρετανικής αστικής τάξης- «αυτές οι κινητοποιήσεις δείχνουν πως η τεχνολογία μπορεί να συγκεντρώνει, να διευθύνει και να εντείνει διαδηλώσεις (…) Οι διαδικτυακές ψηφοφορίες και άλλα εργαλεία ηλεκτρονικής δημοκρατίας μπορούν να λύσουν το πρόβλημα του ενιαίου περιεχομένου και στάσης του ψηφιακού πλήθους»2.
Ακόμα άλλες παρεμβάσεις αστών αναλυτών αναφέρουν ότι βοηθούν στη γρήγορη μαζική ενημέρωση και συνάντηση αγνώστων ανθρώπων, στη φαινομενική οργάνωσή τους μακριά από κόμματα και ιδεολογίες κ.ά.
Στις παραπάνω απόψεις συγκλίνει και ο οπορτουνισμός που έπλεξε το εγκώμιο των παραπάνω κινητοποιήσεων, αποθεώνοντας τις νέες δομές που δημιουργούνταν σε αντιπαράθεση με παλιές και αναχρονιστικές όπως τα συνδικάτα κ.ά.
Ιδιαίτερη απήχηση έχουν τέτοιες απόψεις σε τμήματα της νεολαίας που έχουν μικρή κοινωνική και πολιτική πείρα, όπου επιδρά το μικροαστικό στοιχείο (ειδικά σε τμήματα της σπουδάζουσας νεολαίας) και επίσης έχουν πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση με ορισμένες νέες τεχνολογίες.
Ωστόσο έντεχνα κρύβουν ή παραποιούν τα εξής:
1η αλήθεια: Η δήθεν ηλεκτρονική (άμεση) δημοκρατία, η συμμετοχή του χρήστη μέσα από το διαδίκτυο και τις εφαρμογές που βασίζονται σε αυτό δεν είναι ανεξάρτητα της καπιταλιστικής εξουσίας. Έχουν καθοδηγητικό κέντρο, είτε το θέλουν και το γνωρίζουν είτε όχι. Αυτό το κέντρο είναι οι μονοπωλιακοί όμιλοι που δημιουργούν και ελέγχουν τη ροή της πληροφορίας στο διαδίκτυο.
Ο καθένας πρέπει να είναι υποψιασμένος. Διάφορες ιστοσελίδες που αυτοπαρουσιάζονται σαν ριζοσπαστικές (και υπάρχουν χιλιάδες είτε με την μορφή ομάδων στο facebook, είτε με τη μορφή blogs) πολλές στήνονται και λειτουργούν με την απευθείας καθοδήγησή τους από μονοπωλιακούς ομίλους ή από μυστικές υπηρεσίες καπιταλιστικών κρατών. Πέρα του ότι αν ήταν τόσο “επικίνδυνες”, όσο λένε, θα μπορούσαν με ένα κλικ να τις κλείσουν οι ιδιοκτήτες τους (google, facebook) το θέμα είναι ότι αξιοποιούνται σαν ένα ακόμα κανάλι για την ενσωμάτωση της οργής και της αγανάκτησης της νεολαίας.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αιγύπτου, όπου ένας από τους internet activist (ακτιβιστές του διαδικτύου), ο ιδρυτής του περίφημου group στο facebook το οποίο “οργάνωνε” τις κινητοποιήσεις στην Αίγυπτο, δεν ήταν άλλος από τον Wael Ghonim, επικεφαλής του τμήματος μάρκετινγκ της Google στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή!
Άλλο παράδειγμα είναι πως πηγές (άσχετες με το ΚΚΕ) συνδέουν το περιβόητο κίνημα “occupy wall street” με τον μεγαλοκαπιταλιστή Σόρος.
Στη χώρα μας το κεφάλαιο και μέσω του διαδικτύου και άλλων ΜΜΕ προσανατόλισε σε συγκεκριμένη κατεύθυνση τις κινητοποιήσεις του Δεκέμβρη του 2008, στους “Αγανακτισμένους” των πλατειών.
2η αλήθεια: Το διαδίκτυο αξιοποιείται και ως μέσο για την ευκολότερη χειραγώγηση εργατικών λαϊκών στρωμάτων από τμήματα της αστικής τάξης για τους σκοπούς της. Συσκοτίζει την οργάνωση και συμμετοχή σε ταξική βάση, στον χώρο δουλειάς, μαθητείας, φοίτησης, αφού οι χρήστες μπορεί να βρίσκονται εκεί καθημερινά χωρίς να έχουν προηγουμένως προσωπική επαφή, χωρίς να έχουν ενιαία αντίληψη για τα προβλήματα που ζουν, χωρίς να σηκώνουν κεφάλι αλλά να “συνομιλούν” μονάχα μέσα από μία οθόνη.
Πώς λοιπόν μπορεί ένας εργαζόμενος, ένας νέος να παλέψει καθημερινά με επιμονή και αντοχή, με συνείδηση για την ανατροπή της καπιταλιστικής κοινωνίας όταν απέχει από τους κοινωνικούς ταξικούς αγώνες, ακόμα ακόμα από την κοινωνική επαφή με τον συνάδελφό του;
Η μάχη της οργάνωσης και της συμμετοχής στον αγώνα δε γίνεται με ένα κλικ, με ένα like ή με ένα retweet. Πως μπορεί να δοθεί αλήθεια η μάχη σε ένα χώρο δουλειάς; Γίνεται να μη συγκρούεσαι με την εργοδοσία και τους μηχανισμούς της, να μην έρχεσαι πρόσωπο με πρόσωπο με τους συναδέλφους σου, να οργανώνετε από κοινού τη συζήτηση, τη διαπάλη, τη συμμετοχή και τη συμβολή στην επιτυχία του αγώνα; Έτσι πραγματικά οργανώνεται η πάλη σε όλους τους χώρους δουλειάς και μόρφωσης. Έτσι μόνο δυναμώνει πραγματικά η οργάνωση της πάλης, νέες δυνάμεις μπαίνουν στον αγώνα, κατακτιέται προσανατολισμός ρήξης.
Στην αντίπερα όχθη βρίσκονται κα τα παραδείγματα οργάνωσης κινητοποιήσεων. Για παράδειγμα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, τη χρονιά που πέρασε υπήρξαν πρωτοβουλίες “ακομμάτιστων” ομάδων φοιτητών (που πρωτοστάτησαν αρκετές φορές στελέχη της ΔΑΠ και της ΠΑΣΠ) που οργάνωσαν γενικές συνελεύσεις και κινητοποιήσεις μέσα από το Facebook και διάφορα forum. Τι έμεινε στους φοιτητικούς συλλόγους; Ούτε οργάνωση, ούτε μαζική συμμετοχή, ούτε πείρα από αγωνιστική οργάνωση και κινητοποίηση, ούτε όμως και… κατακτήσεις για τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών.
Τίθεται το ερώτημα: αφού υπάρχουν οι παραπάνω κίνδυνοι, με τι όρους μπορεί να αξιοποιήσει το εργατικό κίνημα, το ΚΚ και η ΚΝ τις νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο, ώστε να χρησιμοποιηθούν στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας;
Καταρχάς να τονίσουμε ότι μιλάμε για οργανωμένη συλλογική παρέμβαση στο διαδίκτυο για την προβολή των θέσεων του ΚΚ, την ταξική ενημέρωση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, ειδικά των νέων που προέρχονται από αυτά και έχουν μεγαλύτερη εξοικείωση. Στη βάση της ταξικής οργάνωσης ανά χώρο δουλειάς, μαθητείας, σπουδών με ανθρώπους που γνωρίζονται μεταξύ τους, παλεύουν από κοινού κ.λπ.
Αντίθετα με την ατομική παρέμβαση εκτός των άλλων αντικειμενικά ενισχύεται η κοινωνική αποξένωση. Στη θέση των κοινωνικών σχέσεων και της κοινωνικής ζωής μπαίνει ο υπολογιστής. Η επικοινωνία, η συζήτηση και η οργάνωση της πάλης αποδυναμώνονται, παρότι πολλές φορές φαίνεται το αντίθετο.
Η συλλογική και οργανωμένη παρέμβαση προφυλάσσει από το φακέλωμα από τον ταξικό εχθρό την οργάνωση του ΚΚ, της ΚΝ, των συνδικάτων κ.ά. Φακέλωμα το οποίο δεν αποφεύγεται όπως μερικές φορές ορισμένοι μπορεί να πιστεύουν αν χρησιμοποιήσουν ψευδώνυμο κ.λπ.
Πλέον έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, έχουν γίνει και γίνονται καθημερινά αποκαλύψεις για το μέγεθος και τους τρόπους φακελώματος που χρησιμοποιεί η αστική εξουσία.
Από τις πιο αθώες εφαρμογές γίνεται να διαμορφωθεί το προφίλ κάποιου που χρησιμοποιεί τακτικά το διαδίκτυο και είτε γράφει προσωπικές εμπειρίες στο Facebook ή σε κάποιο blog, είτε γράφει σε κάποιο forum, είτε ψωνίζει προϊόντα, είτε απλά από τις σελίδες που παρακολουθεί λιγότερο ή περισσότερο συχνά.
Βεβαίως ο ίδιος κίνδυνος υπάρχει και στη χρήση ενός κινητού όπου σημειώνει κάποιος τις δουλειές και τα ραντεβού του είτε στις συνομιλίες του.
Τα παραπάνω δεν τα επισημαίνουμε για να τρομοκρατήσουμε, αλλά για να διαμορφωθεί κριτήριο επαγρύπνησης και περιφρούρησης στα μέλη, στους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ πρώτα και κύρια, και φυσικά ευρύτερα στην εργατική τάξη και τη νεολαία.
Όπως οι εκμεταλλευτές δε μας αποκαλύπτουν τι κουβεντιάζουν στις κλειστές και στις πιο “ανοιχτές” τους μαζώξεις έτσι και η εργατική τάξη και η πρωτοπορία της ,το ΚΚ, η ΚΝ, δεν πρέπει να δίνει στοιχεία στον ταξικό εχθρό που μπορεί να τα εκμεταλλευτεί ποικιλόμορφα και ειδικά σε κρίσιμες καμπές της ταξικής πάλης.
Υποτάσσουμε την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου στην ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας, αναγνωρίζοντας και τα όριά τους.
Οι μεγάλες δυνατότητες των νέων τεχνολογιών και του διαδικτύου αφορούν και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση. Η αξιοποίησή τους στη διαμόρφωση του κεντρικού σχεδίου, στην άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας, στον εργατικό έλεγχο της παραγωγής κ.α. Είναι σημαντικός όρος για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών στη σύγχρονη σοσιαλιστική-κομμουνιστική κοινωνία.
Αξίζει να θυμηθούμε ότι το ΚΚΕ ήταν από τους πρώτους φορείς που τις αξιοποίησε στην Ελλάδα (π.χ. ιστοσελίδα “Ριζοσπάστη” και του ΚΚΕ) και βελτιώνει ουσιαστικά την αξιοποίηση και αυτού του εργαλείου μέσω του portal του Κόμματος, του 902.gr.
Χωρίς να μας διαφεύγει ούτε μία στιγμή ότι πρόκειται για ένα μέσο στην ιδιοκτησία της αστικής τάξης, το οποίο δεν μπορεί παρά να προβάλλει, να κυριαρχείται από την προβολή της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής και τις παραλλαγές της.
Παραπομπές
1.http://www.tanea.gr/news/world/article/5041329/mpes-ki-esy-sto-facebook-mporeis/
2.http://www.economist.com/news/international/21580190-technology-makes-protests-more-likely-not-yet-more-effective-digital-demo
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου