«ΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ» (Του Μάνου Δούκα *)

Όταν πρωτοδημιουργήθηκε η Ναυτιλιακή Εταιρεία Λέσβου (ΝΕΛ), εμφανίστηκε σαν «Εταιρεία Λαϊκής Βάσης». Όλοι ήθελαν κι όλοι «έπρεπε» να έχουν μερικές μετοχές για να στηρίξουν την «εθελοντική» προσπάθεια «για το καλό του νησιού». Όλοι τη στήριξαν γιατί ... «είναι δικιά μας». Μετά πέρασε ο καιρός κι η ΝΕΛ είναι πια μια εταιρεία που καμμιά σχέση δεν έχει με το «τοπικό στοιχείο». Αγοράζεται και πουλιέται μεταξύ των μεγάλων καπιταλιστικών εφοπλιστικών ομίλων. Οι τιμές της κι οι υπηρεσίες της διώχνουν τον τουρισμό απ΄ τη Λέσβο. Τα καράβια της αφήνουν το νησί για να πάνε σε πιο κερδοφόρες περιοχές. Σήμερα «φοράει» Κυπριακή σημαία για να μην πληρώνει φόρους στο Ελληνικό κράτος. Δε θα γράψω όμως για τη ΝΕΛ σήμερα. Για το «Φορέα Τουρισμού της Μήθυμνας» θα γράψω.

Θέλω ακόμα να σας θυμίσω την «Πυραμίδα» του Τροχανά, που ξεκίνησε από κάποιους ανθρώπους που γυρνούσαν στους φίλους τους κι έλεγαν «Δώσε 200.000 δρχ να κάνουμε ταμείο, να οργανώσουμε ένα συνεταιρισμό, θα έχουμε όλοι μας απο ένα εξοχικό, θα επενδύσουμε τα χρήματα κλπ, κλπ» και το παρουσίαζαν και σαν άκρως προοδευτικό και «συλλογικό» το όλο εγχείρημα. Η κατάληξη είναι γνωστή. Όπως όλα τα «αεροπλανάκια» κι οι «πυραμίδες». Αυτά για να έχουμε ένα υπόβαθρο σκέψης, μνήμης και κρίσης.

Η Αρουντάτι Ρόι [1], έγραψε ένα άρθρο στο διεθνή τύπο, με τίτλο «Οι ιεραπόστολοι είναι νεοφιλελεύθεροι» όπου ανέφερε την εμπειρία απ΄ τη χώρα της, την Ινδία. Το μένος της είναι εναντίον των «Εθελοντών» και των «Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων» (ΜΚΟ), που όμως δημιουργούνται και αφειδώς χρηματοδοτούνται κατ΄ εντολή των κυβερνήσεων και των πολυεθνικών και ο ρόλος τους είναι να κλείνουν τα μάτια των λαών, να περνάνε την πολιτική των μονοπωλίων, να ξεγαλάνε τον κόσμο με ωραία λόγια, στο όνομα κάποιων ευαισθησιών ή αναγκών του λαού. Αναφέρει ένα παράδειγμα όπου μια μεγάλη εταιρεία καταχράστηκε όλες τις πηγές νερού μιας μεγάλης περιοχής της Ινδίας, αποκομίζοντας κέρδη πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Άφησε όμως έτσι τον κόσμο της περιοχής χωρίς νερό. Οπότε δημιούργησε μια Μ.Κ.Ο. και τη χρηματοδότησε με πέντε - δέκα εκατομμύρια ευρώ για να διαχειριστεί «το πρόβλημα του νερού της περιοχής».

 

Θα πεις φίλε αναγνώστη: Πού πάει τώρα η «γραφική» σκέψη μου. Πάει εκεί που πάει κι δική σου. Άλλη μια ιδιωτική κερδοσκοπική εταιρεία, έκανε την εμφάνισή της στο Μόλυβο. Επειδή όμως δεν είναι SIC στις μέρες μας να εμφανίζεσαι απλώς σαν ένας ακόμα φορέας κέρδους, εφαρμόζει την πεπατημένη της κυβερνητικής γραμμής, εφαρμόζει κατά γράμμα το προεκλογικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και εμφανίζεται σαν «κοινωφελής», σαν «εθελοντισμός», σαν «κοινωνική προσπάθεια», σαν «σωτήρες» εν τέλει. «Θα προβάλλει αυτόνομα τον τουρισμό του Μολύβου», «Θα πάρει πρωτοβουλίες για τον τουρισμό του Μολύβου», «Θα έχει ο Μόλυβος μια δική του πολιτική» και άλλα τέτοια που ακούγονται σαν αναγκαία στο αυτί του Μολυβιάτη. Εγώ όμως ο «τρελός» που «δεν καταλαβαίνω» (αλήθεια είναι αυτό ... δεν καταλαβαίνω τίποτα) έχω πάλι μερικές απορίες.

Απορία πρώτη: Έχω γράψει επανειλλημένα (κι είναι κοινή συνείδηση στο Μόλυβο) ότι μια σημαντική αιτία της κακοδαιμονίας του τουρισμού του Μολύβου, είναι η παράδοση της «τουριστικής πρωτεύουσας του νησιού», άνευ όρων στα τουριστικά μονοπώλια (πρακτορεία, κλπ). Αυτά που εκβιάζουν τον κόσμο, που ρίχνουν τις τιμές, που αφήνουν απλήρωτα τα δωμάτια, που έχουν δημιουργήσει κυκλώματα κι εξαρτήσεις, που έχουν ξαναμοιράσει το ειδόσημα σε βάρος των Μολυβιατών. Τότε σταμάτησε κι η προβολή του Μολύβου ως προορισμού απ΄ τα διεθνή πρακτορεία. Θα γίνει ποτέ κάποια κριτική και αυτοκριτική (έστω εκτίμηση) απ΄ όλους αυτούς που οδήγησαν το Μόλυβο στην αδράνεια και την αφάνεια; Τι ρόλο έχει παίξει προσωπικά ο καθένας σ΄ αυτή την εξέλιξη; Πώς θα σας φαινόταν η ιδέα «Να βάλουμε το Λύκο να φυλάει τα πρόβατα»; Πώς σας φαίνεται που «Βάζετε τους τουριστικούς πράκτορες να εξασφαλίσουν την προβολή του Μολύβου»; πως σας φαίνεται που ένα «ισχυρό» επιχείρημα όσων θέλουν να βάλουν κι άλλους αφελείς στο αεροπλανάκι είναι ότι «συμμετέχει και μια μεγάλη τουριστική εταιρεία»;

Απορία δεύτερη: Αυτή η «προβολή», στα πλαίσια της «ελεύθερης αγοράς», δεν είναι «δουλειά» των πρακτορείων; Αφού δεν μπόρεσαν να την κάνουν (την προβολή) σαν επαγγελματίες του είδους, τι είναι αυτό που θα τους κάνει να μπορέσουν να την πραγματοποιήσουν «σαν φορέας»; Μήπως τα ξένα λεφτά που μαζεύουν απ΄ τον κοσμάκη κι η τσάμπα (εθελοντική ) δουλειά των κορόϊδων;

Απορία τρίτη: Ισχυρίζομαι ότι η ιστορία κινείται από συμφέροντα κι όχι από πρόσωπα (παίζουν κι αυτά σημαντικό ρόλο). Η αλλαγή της δημοτικής αρχής το 1990 ήταν κυρίως οικονομικού χαρακτήρα. Κυριάρχησαν οι ξενοδόχοι κι οι πράκτορες σε βάρος των Μολυβιατών, των εργαζόμενων, των νοικοκυριών και των μαγαζιών. Άλλαξε η πολιτική του Μολύβου για τον τουρισμό. Πώς συνέβη αυτό; Ποιοι είναι οι υπεύθυνοι της κατρακύλας που ακολούθησε και συνεχίζεται; Σε ποιο στρατόπεδο ήταν τότε ο καθένας που σήμερα ... «αγωνιά»; Ποιον στήριξε τότε; Σε ποιο «πρόγραμμα» ... «έβαλε πλάτη»;

Απορία Τέταρτη: Όταν πρωτοήρθε ο «Καποδίστριας» και ιδιαίτερα ο «Καλλικράτης» κάποιοι μιλούσαν για εκσυγχρονισμό και εξαντλούσαν την κριτική τους στο αν στη Λέσβο θα έχουμε πέντε ή τρεις δήμους. Έβαλαν πλάτη για να περάσει ο Καλλικράτης με την ψήφο τους σαν παράγοντες του τόπου και με την προσωπική τους ψήφο υπέρ του ΠΑΣΟΚ ή της ΝΔ. Σήμερα που είναι περισσότερο από προφανές το μέγεθος της καταστροφής που έφερε μαζί του ο Καλλικράτης κι η συνολική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, πως στέκονται απέναντι στο πρόβλημα αυτοί που το δημιούργησαν κι αυτοί που το αποδέχτηκαν;

Απορία πέμπτη: Λέτε το όφελος απ΄ τη δράση αυτού του «Φορέα» να είναι οφέλιμο για όλους; Και γι αυτούς που έβαλαν στο ταμείο 1000 ευρώ, και γι αυτούς που έβαλαν 500 ευρώ, και γι αυτούς που έβαλαν 250 ευρώ και γι αυτούς που έβαλαν μικρότερα ποσά; Η πρόταση που έγινε στη Γ.Σ. αυτού του φορέα: «Θα διαφημίζονται μόνο όσοι έχουν βάλει τα πολλά λεφτά», δείχνει και τον προσανατολισμό. Το ότι σ΄ αυτό τον οργανισμό έχουν δικαίωμα στο εκλέγειν και το εκλέγεσθαι μόνο όσοι έβαλαν τα πολλά λεφτά, πού πάει η δουλειά: Ένα «αεροπλανάκι» που λειτουργεί όπως όλες οι «Πυραμίδες».

Απορία έκτη: Νομίζετε ότι μπορείτε να λύσετε το πρόβλημα του τουρισμού του Μολύβου αυτόνομα, όταν βουλιάζει όλη η χώρα; έχετε ακούσει τίποτα για την «κρίση» που μαστίζει όλη την Ευρώπη; Αυτή πως θα την λύσετε; Έχετε κάποιο τρόπο να κάνετε τον τουρίστα – πολίτη να έχει λεφτά για ξόδεμα;

Και μερικές προτάσεις: Υπόβαθρο όλης αυτής της προσπάθειας είναι λέει ο υγιής εθελοντισμός. Για το καλό του τόπου τα κάνουν όλα. Δε θα ρωτήσω πάλι τι άλλο έχουν κάνει για το καλό του τόπου και πόσο καλό έκαναν όλα αυτά τα χρόνια οι πράξεις τους στο τόπο. Θα πάρω σαν δεδομένη τη διάθεσή τους για κοινωνική προσφορά και θα τους κάνω μερικές προτάσεις:

- Να κάνετε εσείς τον τροχονόμο τα βράδια για να μη κυκλοφορούν τα μηχανάκια μέσα στο χωριό μέχρι τις 5 ή ώρα το πρωί. Να βγάλετε και μπλοκάκια για να γράφετε τους παραβάτες. Κόψτε και ένα προκαταβολικό πρόστιμο στους μόνιμους παραβάτες και στείλτε το στο σπίτι σας. Ή εσείς ή ο γιός σας ή η γυναίκα σας έχει κάνει αυτή την παράβαση 1000 φορές ο καθένας. Στολή δε θεωρείται απαραίτητη. Αρκεί να έχετε μαζί σας την ταυτότητα του «Φορέα».

- Να κάνετε βάρδιες στα χωράφια γιατί μας κλέβουν τα ζαλταλούδια και δεν έχουμε πια μπεχτσήδες. Τους κατάργησε το κράτος.
- Να κάνετε μπλόκο στη διασταύρωση της Καλλονής κι αν δείτε τουρίστα να πηγαίνει προς Ερεσσό ... τρυπήστε του τα λάστιχα και φέρτε τον με το ζόρι στο Μόλυβο.
- Η παραλία θέλει καθαριότητα. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό. Μπορείτε επίσης να κερνάτε φρούτα τους τουρίστες που κάνουν μπάνιο. Θα είναι χαριτωμένο.
- Αν το Σεπτέμβρη αργήσουν να ρθούν δάσκαλοι στο δημοτικό, μπείτε να κάνετε μάθημα να «μη χαθούν οι ώρες». - Αν φύγει ο αγροτικός γιατρός και δεν στείλει (που δε θα στείλει) το κράτος άλλον ... ξέρετε εσείς! Δε θα κάνετε δα και καμμιά ... εγχείρηση! Ψιλοπράγματα. Αρκεί κανείς να έχει καλή διάθεση.
- Και να μη το ξεχάσω: βάλτε όλα τα δυνατά σας να πιάσετε τον εμπρηστή. Πάλι σας ξέφυγε.
- Να κάνετε μια συγκέντρωση με όλους τους υπαλλήλους όλων των επιχειρήσεων του Μολύβου και να τους πείτε ότι τα πράγματα είναι δύσκολα κι «αν δεν βοηθήσουν όλοι θα κλείσουμε». Και να τους ζητήσετε να μην πληρώνονται. Δε φτάνει που τους δίνεται δουλειά θέλουν και λεφτά από πάνω; Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που σε ξενοδοχεία δουλεύουν εργαζόμενοι χωρίς να πληρώνονται. Πάρτε την τεχνογνωσία από κει.
- Να βγάλετε μια διαταγή που να απαγορεύει τις συμβάσεις εργασίας στο Μόλυβο. Έτσι κι αλλιώς δεν τις εφαρμόζει κανένας (όχι ότι στο υπόλοιπο τουριστικό νησί τις εφαρμόζουν δηλαδή).
- Όταν θα έρθετε στην εξουσία εσείς κι όλες οι άλλες Παπανδρεϊκές Μ.Κ.Ο. της Ελλάδας, εμένα να με στείλετε εξορία (παρακαλώ δεν έχω πάει ποτέ στην Αμοργό και Ανάφη).

Μάνος Δούκας

[1]: Αρουντάτι Ρόι - Ινδή συγγραφέας, βραβείο Νόμπελ (Ο Θεός των μικρών πραγμάτων) ακτιβίστρια κατά της παγκοσμιοποίησης και ιδιαίτερα κατά των «Μη κυβερνητικών Οργανώσεων».

* Ο Μάνος Δούκας είναι μαθηματικός, μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας του ΠΑΜΕ Εκπαιδευτικών.